НАЦИОНАЛНА ЦРВЕНА ЛИСТА НА РЕПУБЛИКА СЕВЕРНА МАКЕДОНИЈА

Видра

Lutra lutra

English

Eurasian otter

Albanian

/

Назад кон преглед на видови
<< Претходно – Чакал
Волк – Следно >>
Неоценет Недоволно
податоци		 Најмалку
засегнат		 Близу
засегнат		 РАНЛИВ Загрозен Критично
загрозен		 Истребен во природата Истребен
NE DD LC NT VU EN CR EW EX
Таксономија
Податоци за процената
Популација
Живеалишта и екологија
Закани
Користење и трговија
Зачувување
Библиографија

Таксономија

Научно име

Lutra lutra

Опишан од

Linnaeus, 1758

Синоним

/

Податоци за процената

Критериуми и категории на Црвената листа на IUCN

VU, D1

Датум на процена

Декември 2020

Проценувач

Александар Стојанов

Диме Меловски

Александар Павлов

Прегледал

Diana Zlatanova

Соработници

Васко Авукатов

Составена од

Marteen P.G. Hofman

Образложение за процената

Видрата е широкораспространет вид низ Европа, многу делови од Азија и некои делови од Северна Африка. За многу делови од нејзиниот географски опсег состојбата на зачуваност на популацијата е непозната, но видот се смета за близу загрозен на глобално ниво поради тековниот пад на бројноста на популацијата.
Видрата во Северна Македонија се среќава низ целата земја, при што ги населува поголемите водени површини. Сепак, има и подрачја каде видрата е ретка или воопшто ја нема, особено во јужните и југоисточните делови на земјата. Според постојните информации и стручната процена, се проценува дека популацијата брои 350–400 единки, со што видот се квалификува како ранлив (VU, D1). Постои сомневање дека популацискиот тренд бележи надолна линија поради тековните закани за популацијата, а тоа предизвикува сѐ помало протегање на погодните живеалишта и опаѓање на нивниот квалитет, како и зголемена смртност. Се смета дека популацијата на видрата во Северна Македонија е поврзана со таа во Албанија, делови од Грција, а веројатно и Србија. Критична е поврзаноста со бугарската популација, бидејќи популацијата на двете страни е мала, а секакво понатамошно смалување би довело до фрагментација. Видрата во Албанија и Бугарија се смета за ранлив вид, додека во Грција, за загрозен.
Потребни се понатамошни мониторинг и истражување за да се калибрираат податоците изнесени во оваа процена но и да се избегне можен нагол пад во бројноста на видот.

Популација

Моментален тренд на популацијата

Се намалува

Опис

Како во поголемиот дел од нејзиниот географски опсег, така и во Република Северна Македонија, за големината и трендот на популацијата на видрата не се знае доволно, а тоа е должи на недоволното систематско истражување и мониторинг на таксонот. Податоци за распространувањето постојат само од некои проекти од 2006 година наваму.
Земајќи ги предвид обемот на живеалиштето, просечната територија на женките и местата со утврдено присуство на видот (Marnell et al., 2011; Georgiev, 2007), се проценува дека популацијата на видрата во Северна Македонија брои 350–400 единки. Постојат индикации дека популацијата на видот е во опаѓање поради деградација на живеалиштата, загадување на водите и криволов.

Живеалишта и екологија

Систем

Копнен, слатководен (= копнени води)

Живеалишта и екологија

Видрата населува разновидни природни и вештачки водни живеалишта, како езера, акумулации, реки, бари, блата, мочуришта, рибници и канали. Видрите во голема мера зависат од присуството на рипариска вегетација и достапноста на места за правење дувла, како дупки по речниот брег или пукнатини во пенушки, карпи, итн. Видот е најактивен во тесен појас по крајбрежјето, но може да се сретне и на 1 km од водната маса.
Видрата е самотно и мошне територијално животно, чија територија може да се протега и по неколку километри, зависно од достапноста на плен. Има разнообразна исхрана, која е сочинета од риби (околу 80%), мали цицачи, птици, водоземци, ракови, полжави, змии и инсекти.

Користење и трговија

Користење и трговија

Не се знае за некаква установено користење или трговија на видот. Има случаи каде препарирани примероци се користат како украс на ентериери.

Закани

Закани

Главни закани за популацијата на видрата во Северна Македонија се: насипи и зафати на речното корито, отстранување на крајбрежната вегетација, криволов (главно близу рибници), изградба на мали хидроцентрали, намалување на рибниот фонд, загадување на водите, исушување на влажните живеалишта и активности поврзани со аквакултура.
Во изминатите 10 години, изградбата на мали хидроцентрали на многу реки низ земјата доведе до уништување на живеалиштата и до загуба на рибниот фонд, што се должи на намалувањето на водостојот (честопати и под еколошкиот минимум, особено налето).
Иако видрата е строгозаштитен вид во Северна Македонија, многу единки, поради конфликти со сопствениците на рибници, се илегално убивани/фаќани во стапици. По реките има голем број рибници, а кога видра ќе влезе во рибник неа ја убиваат или фаќаат во стапица. Загадувањето на реките е уште една сериозна закана за популацијата на видрата во Северна Македонија, која влијае врз самиот вид или врз пленот. Реките се загадуваат со испуст на пестициди, ѓубрива, тешки метали и други хемикалии од рударскиот сектор, нетретирани отпадни води, отпади од фарми и со цврст отпад. Загадувањето предизвикува опаѓање на биомасата на рибата, го намалува изворот на храна за видрата, а резултира и со акумулација на тешки метали и други загадувачи во ткивата на видрата. Други закани на кои се должи смалувањето на погодните живеалишта на видрата, намалувањето на рибниот фонд и исчезнувањето на видот се: човечки зафати врз реките/тековите, уништување на рипариската вегетација, прекумерен риболов, исушување на влажните живеалишта и активности поврзани со аквакултура.

Зачувување

Зачувување

Видрата се наоѓа на Додаток I од CITES, на Анекс II од Бернската конвенција и на Анексите II и IV од европската Директива за живеалишта. На национално ниво, таа е категоризирана како строгозаштитен вид, согласно Законот за ловството на РМ (2009), а се наоѓа и на Листата на строгозаштитени диви видови од Законот за заштита на природата на РМ (2004). Се наоѓа и на листата на Емералд видови.

Библиографија

Библиографија

Bego, F. and Hysaj, E. 2018. The European otter (Lutra lutra) in Vjosa River and its main tributaries. Acta ZooBot Austria 155(1): 337-348.

Bego, F. and Malltezi, J. 2012. On the otter (Lutra lutra) in the Albanian side of Prespa lakes. BALWOIS: 7. Ohrid.

Galanaki, A., Kominos,T., Zogaris, S., Gasteratos, I. and Lymberakis, P. 2019. Presence of the Eurasian otter Lutra lutra on the islands of Greece: a review. Folia Zoologica 68(4): 246-252.
Georgiev, D. G. 2005. Habitats of the Otter (Lutra lutra L.) in some Regions of Southern Bulgaria. IUCN Otter Spec. Group Bull. 18(1): 6-13.

Georgiev, D.G. 2007. Study on the Home Range of the Resident Female Otter (Lutra lutra), (Carnivora, Mammalia) in South-East Bulgaria. Acta Zoologica Bulgarica 59(2): 165-172.
Hung, N. and Law, C. J. 2016.. Lutra lutra (Carnivora: Mustelidae). Mammalian Species 48(940): 109–122.

Karamanlidis, A., Hornigold, K.,Krambokoukis, L., Papakostas, G., Stefanidis, K. & Quaglietta, L. 2013. Occurrence, food habits, and activity patterns of Eurasian otters Lutra lutra in northwestern Greece: Implications for research and conservation. Mammalia 78(2): 239-243.

Krpo-Ćetković, J., Subotić, S., Skorić, S. & Ćirović, D. 2019. Diet of the Eurasian otter (Lutra lutra) on the River Gradac, Serbia: Predation in a brown trout-dominated stream. Aquatic Conservation Marine and Freshwater Ecosystems 29(2): 282-291.

Kryštufek, B. & Petkovski, S. 2003. Annotated Checklist of the Mammals of the Republic of Macedonia. Bonner zoologische Beiträge 51: 229-254.

Kryštufek, B. & Petkovski, S. 2006. Mammals of Macedonia – Current State of Knowledge. Mac. Mus. Sci. Nat. Anniversary Proceedings (1926-2006): 95-104.

Loy A. Bucci L. Carranza M.L. De Castro G. Di Marzio P. Reggiani G. 2004. Survey and habitat evaluation for a peripheral population of the Eurasian otter in Italy. IUCN Otter Spec. Group Bull. 21A: 1-9.

Micevski, B. 2003. Inventory of Macedonian wetlands (as natural resources). In: BSPSM Special edition (ed.). Skopje.

Mitchell-Jones, A.J., Amori, G., Bogdanowicz, W., Kryštufek, B., Reijnders, P.J.H., Spitzenberger, F., Stubbe, M., Thissen, J.B.M., Vohralik, V. and Zima, J. 1999. The Atlas of European Mammals. Academic Press, London, UK.

Pacifici, M., Santini, L., Di Marco, M., Baisero, D., Francucci, L., Grottolo Marasini, G., Visconti, P. and Rondinini, C. 2013. Generation length for mammals. Nature Conservation 5: 87–94.

Paunovic, M. & Milenković, M. 1996. The Current Status and Distribution of the Otter Lutra lutra, L., 1758, in Serbia and Montenegro. IUCN Otter Specialist Group Bulletin 13: 71-76.

Poledník, L., Poledníková, K., Beran, V., Thelenová, J., Valášek, M., Prášek, V., Škorpíková, V. & Dostál, M. 2008. Distribution of the Eurasian otter (Lutra lutra) in the Republic of Macedonia in 2007. IUCN Otter Specialist Group Bulletin 25(2): 75-123.

Prigioni, C., Bogliani, G. and Barbieri, F. 1986. The otter Lutra lutra in Albania. Biological Conservation 36(4): 375-383.

Roos, A., Loy, A., de Silva, P., Hajkova, P. & Zemanová, B. 2015. Lutra lutra. The IUCN Red List of Threatened Species 2015: e.T12419A21935287. https://dx.doi.org/10.2305/IUCN.UK.2015-2.RLTS.T12419A21935287.en. Downloaded on 21 December 2020.

Yoxon P. and Yoxon B. 2019. Eurasian Otter (Lutra lutra): A Review of the Current World Status. OTTER, the Journal of the International Otter Survival Fund 5: 53-73.
Петковски, С. 1998. Проект цицачи на Македонија. Завршен извештај 1995-1997. Природонаучен музеј на Македонија, Скопје.

Христовски, С., Брајаноска, Р. (eds.). 2015. Биолошка разновидност во сливот на реката Брегалница. Завршен извештај по проектот “Анализа на недостатоци во еколошки податоци и изработка на карта на еколошка сензитивност за подрачјето на сливот на река Брегалница”. Деконс-ема и Македонско еколошко друштво, Скопје.