НАЦИОНАЛНА ЦРВЕНА ЛИСТА НА РЕПУБЛИКА СЕВЕРНА МАКЕДОНИЈА

Планинска гуштерица

Lacerta agilis

English

Sand lizard

Albanian

Zhapi i ngathet

Назад кон преглед на видови
<< Претходно – Голем зелен гуштер
Дождовник – Следно >>
Неоценет Недоволно
податоци		 Најмалку
засегнат		 Близу
засегнат		 Ранлив ЗАГРОЗЕН Критично
загрозен		 Истребен во природата Истребен
NE DD LC NT VU EN CR EW EX
Таксономија
Податоци за процената
Популација
Живеалишта и екологија
Закани
Користење и трговија
Зачувување
Библиографија

Таксономија

Научно име

Lacerta agilis

Опишан од

(Steindachner, 1870)

Синоним

Lacerta boemica Suchov, 1929; Lacerta paradoxa Bedriaga, 1886; Lacerta stirpium Daudin, 1802; Seps argus Laurenti, 1768; Seps caerulescens Laurenti, 1768; Seps ruber Laurenti, 1768;

Податоци за процената

Критериуми и категории на Црвената листа на IUCN

EN – Загрозен, B2ab(ii,iii)

Датум на процена

Ноември 2019

Проценувач

Стеријовски, Б.

Арсовски, Д.

Прегледал

Tomović, L.

Соработници

/

Составена од

Hofman, M.P.G.

Образложение за процената

Планинската гуштерица e вид присутен во Северна Македонија на само пет планински локации (масивот Шар Планина-Кораб, Јабланица и Баба, Малешевски Планини, Осоговски Планини и Герман) со површина на населеност (АОО) од само 224 km2. Освен тоа, долините меѓу овие локалитети спречуваат каков било проток на гени меѓу популациите на овој вид, што ги прави сериозно фрагментирани; следствено, овој вид не е кандидат за било каков регионален спасувачки ефект од соседни популации без човечка интервенција. Овој вид е особено загрозен од глобалните климатски промени и следствените промени на живеалиштата, заедно со деградација на живеалиштата, како резултат на обраснувањето на високопланинските пасишта каде тој егзистира; како резултат на сеприсутноста на заканите низ локалитетите каде е присутна планинската гуштерица, сите пет планини на кои се јавува се третираат како локации (според дефиницијата во IUCN 2012). Како резултат на тоа, овој вид на национално ниво е проценет како загрозен. Глобално и во Европа се смета за најмалку засегнат.

Популација

Моментален тренд на популацијата

Се намалува

Опис

Големината на популацијата на планинската гуштерица во Северна Македонија не е точно утврдена. Таму каде е присутна е честа, но недостатокот на студии за мониторинг оневозможува процени на популацијата. Нивната потреба од високопланински живеалишта прави популациите на овој вид да се сериозно фрагментирани, национално. Податоците од теренските истражувања покажуваат дека источните популации се помали и помалку густи од оние на западниот дел на земјата.

Живеалишта и екологија

Систем

 Копнен

Живеалишта и екологија

Високопланински живеалишта со вегетативна покриеност од густа трева или грмушеста вегетација во шумски рабови и високопланински пасишта. Парењето се одвива помеѓу април и јуни и женките положуваат 5 до 10 јајца во јуни или јули (Agasyan et al. 2010; Speybroeck et al. 2016).

Користење и трговија

Користење и трговија

Нема познати начини на користење или трговија со овој вид.

Закани

Закани

Обраснатоста на високопланинските пасишта (заради напуштање на традиционалните земјоделски практики; забележани на масивот Шара-Кораб, планината Бистра и планината Пелистер) може да претставува закана за видот. Изградбата на скијачки центри и патишта може да бидат значајни закани, како и глобалните климатски промени и промените на живеалиштата кои најчесто следат. Во источните делови на Северна Македонија, рударството има големо влијание на овој вид преку забележано уништување на живеалиштата и зголемена смртност на новоизградените патишта низ живеалиштата на планинската гуштерица (забележано на Осоговските Планини)

Зачувување

Зачувување

Видот се наоѓа на Анекс II од Бернската Конвенција и на Анекс IVод ЕУ Директивата за живеалишта. Национално, се наоѓа на Листата на заштитени диви видови.

Библиографија

Библиографија

Sillero, N., Campos, J., Bonardi, A., Corti, C., Creemers, R., Crochet, P.-A., Crnobrnja-Isailović, J., Denoël, M., Ficetola, G.F., Gonçalves, J., Kuzmin, S., Lymberakis, P., de Pous, P., Rodríguez, A., Sindaco, R., Speybroeck, J., Toxopeus, B., Vieites, D.R., Vences, M. 2014. Updated distribution and biogeography of amphibians and reptiles of Europe. .p 1-31.

Sterijovski, B., Tomović, L., Ajtić, R. 2014. Contribution to the knowledge of the Reptile fauna and diversity in FYR of Macedonia. .p 83–92.

Uhrin et al. 2016. Distribution updates to amphibian and reptile fauna for the Republic of Macedonia. .p 201-220.

Speybroeck, J. Beuckema, W., Bok, B., Voort, J.V.D. 2016. Field Guide to the Amphibians and Reptiles. Bloomsbury Publishing Plc London. .p /.

Böhme, W., Lymberakis, P., Ajtic, P., Disi, A.M.M., Werner, Y., Tok, V., Ugurtas, I.H., Sevinç, M., Hraoui-Bloquet, S., Sadek, R., Crochet, P.-A., Haxhiu, I., Corti, C., Sindaco, R., Kaska, Y., Kumlutaş, Y., Avci, A., Üzüm, N., Yeniyurt, C., Akarsu, F., Crnobrnja-Isailović, J. 2009. Mediodactylus kotschyi. The IUCN Red List of Threatened Species . .p /.

Panayiota Kotsakiozia, Daniel Jablonski, Çetin Ilgaz, Yusuf Kumlutaş, Aziz Avcıe, Shai Meirif, Yuval Itescuf, Oleg Kukushkinh, Václav Gvoždíkj, Giovanni Scillitanil, Stephanos A. Roussosm, David Jandzikc, Panagiotis. 2018. Multilocus phylogeny and coalescent species delimitation in Kotschy’s T gecko, Mediodactylus kotschyi: Hidden diversity and cryptic species . .p 177-187.

Gasc, J-P., Cabela, A., Crnobrnja-Isailović, J., Dolmen, D., Grossenbacher, K., Haffner, P., Lescure, J., Martens, H., Martinez-Rica, J.P., Maurin, H., Oliveira, M.L., Sofianidou, T.S., Veith, M., Zuiderwijk, A. 1997. Atlas of Amphibians and Reptiles in Europe. Societas Europaea Herpetologica & Museum Nationall d’ Histoire Naturelle (IEGB/SPN). Paris. .p 496.

Tzoras, E., Panagiotopoulos, A. 2019 Mediodactylus kotschyi (Kotschy’s Gecko). Saurophagy. .p 375.

Ajtić, R. 2014. Morphological, biogeographical and ecological characteristics of Kotschy’s gecko (Cyrtodactylus kotschyi Steindachner, 1870 Gekkonidae) from the mainland portion of its distribution range. .p 1-70.