НАЦИОНАЛНА ЦРВЕНА ЛИСТА НА РЕПУБЛИКА СЕВЕРНА МАКЕДОНИЈА

Голем стрелец/Џитка

Platyceps najadum

English

Dahl’s whip snake

Albanian

Shigjeta hollë

Назад кон преглед на видови
<< Претходно – Балканска ѕидна гушерица
Змија рибарка – Следно >>
Неоценет Недоволно
податоци		 Најмалку
засегнат		 БЛИЗУ ЗАСЕГНАТ Ранлив Загрозен Критично
загрозен		 Истребен во природата Истребен
NE DD LC NT VU EN CR EW EX
Таксономија
Податоци за процената
Популација
Живеалишта и екологија
Закани
Користење и трговија
Зачувување
Библиографија

Таксономија

Научно име

Platyceps najadum

Опишан од

(Eichwald, 1831)

Синоним

Coluber najadum Eichwald, 1831; Coluber dahlii Schinz, 1833; Coluber olivaceus Dwigubsky, 1832; Coluber schmidtleri Schätti & McCarthy, 2001; Tyria najadum Eichwald, 1831; Zamenis dahli Fitzinger, 1926

Податоци за процената

Критериуми и категории на Црвената листа на IUCN

NT, B1ab(i,ii,iii)

Датум на процена

Ноември 2019

Проценувач

Стеријовски, Б.

Арсовски, Д.

Прегледал

Ajtic, R.

Соработници

/

Составена од

Hofman, M.P.G.

Образложение за процената

Малата површина на населеност (AOO) на големиот стрелец од само 348 km2 подразбира категоризација како загрозен вид. Сепак, оваа вредност е веројатно потценување поради елузивната природа* на оваа змија, како што е случајот со повеќето колубриди; поширокиот обем на распространување (EOO) од 19.776km2 дава подобра слика за националната дистрибуција, што укажува на категоријата ранлив. Исто така, видот е под влијание на деградација и уништување на живеалиштата и се претпоставува дека ќе доживее намалување на AOO и EOO, со што ќе се намалат локациите и/или очекувани се сериозни фрагментации. Стрелецот може да има корист од регионални спасувачки ефекти од сите соседни популации (од Бугарија, Грција и Албанија; треба да се напомене дека малата популација во Србија може да биде фрагмент од пошироката популација што живее во долината на реката Пчиња), каде, се соочува со слични закани (оценет како критично загрозен во Србија, Tomović & Džukić 2015). Како резултат на тоа, националната процена на видовите е близу засегнат. Во Европа и глобално е проценет како најмалку засегнат.

Популација

Моментален тренд на популацијата

Се намалува

Опис

Во Северна Македонија, големината на популацијата не е точно утврдена, иако овде видот е на источниот раб на неговата дистрибуција на глобално ниво, што го прави прилично редок вид во земјата. Покрај тоа што прилично често се појавува во другите земји (Lymberakis et al. 2009), популациите се веројатно мали во Северна Македонија и веројатно се намалуваат заради заканите, особено деградација на живеалиштата и смртност по патиштата.

Живеалишта и екологија

Систем

 Копнен

Живеалишта и екологија

Во принцип, овој вид е поврзан со суви или ксерофитски предели. Се наоѓа по ливади, но и по подножјата на планините и на планини покриени со грмушеста вегетација и шума, во отворени шумски површини со смрека, дабови шуми, по границите на шумите (Lymberakis et al. 2009). Честопати претпочитаат каменести живеалишта како што се еродирани ридови, формации на карпи (Speybroeck et al. 2016). Парењето се одвива во април или мај и до јуни или јули женките снесуваат помеѓу три и 16 јајца (Lymberakis et al. 2009).

Користење и трговија

Користење и трговија

Понекогаш единки се одгледуваат во заробеништво од хоби и се дистрибуираат во таа заедница. Официјално забележан е еден случај кога бил донесен жив примерок во Зоолошката градина во Скопје поради фактот што сопственикот не можел повеќе да се грижи за змијата. Сопственикот тврдел дека го купил примерокот во локална продавница за миленичиња во центарот на Скопје.

Закани

Закани

Уништувањето на живеалиштата од урбанизација, интензификација на земјоделските активности и пожари можат да претставуваат закана за видот. Како што е случајот со сите видови змии во Северна Македонија, честопати е гонет од луѓето. Честопати е жртва на патиштата.

Зачувување

Зачувување

Видот се наоѓа на Анекс II од Бернската Конвенција и Анекс IV од ЕУ Директивата за живеалишта. Се наоѓа на националната Листа на заштитени диви видови.

Библиографија

Библиографија

Sillero, N., Campos, J., Bonardi, A., Corti, C., Creemers, R., Crochet, P.-A., Crnobrnja-Isailović, J., Denoël, M., Ficetola, G.F., Gonçalves, J., Kuzmin, S., Lymberakis, P., de Pous, P., Rodríguez, A., Sindaco, R., Speybroeck, J., Toxopeus, B., Vieites, D.R., Vences, M. 2014. Updated distribution and biogeography of amphibians and reptiles of Europe. .p 1-31.

Speybroeck, J., Beukema, W., Bok, B., and van der Woort, J. 2016. Field Guide to the Amphibians & Reptiles of Britain and Europe Bloomsbury London . .p/.

Micevski, B. 2015. Report of Biodiversity conditions of amphibians and reptiles of Ograzden Mt. 2014-2015. Skopje . .p/.

Uzunova, D., Kitanova, D., Spirovska, M., Hristovski, S.2015. Integral Report for the Project implementation. Final report of the project “Ecological data gap analysis and ecological sensitivity map development for the Bregalnica river watershed” . Skopje . .p/.

Sterijovski, B., Tomović, L., Ajtić, R. 2014. Contribution to the knowledge of the Reptile fauna and diversity in FYR of Macedonia. .p 83–92.

Uhrin et al. 2016. Distribution updates to amphibian and reptile fauna for the Republic of Macedonia.. .p 201-220.

Melovski, Lj., Markoski, B., Hristovski, S., Jovanovska, D., Anastasovski, V., Klincharov, S., Velevski, M., Velkovski, N., Trendafilov, A., Matevski, V., Kostadinovski, M., Karadelev, M., Levkov, Z., Kolchakovski, D. 2013. Regional division of the Republic of Macedonia for the needs of biological databases . .p 81-111.

Gasc, J-P., Cabela, A., Crnobrnja-Isailović, J., Dolmen, D., Grossenbacher, K., Haffner, P., Lescure, J., Martens, H., Martinez-Rica, J.P., Maurin, H., Oliveira, M.L., Sofianidou, T.S., Veith, M., Zuiderwijk, A. 1997. Atlas of Amphibians and Reptiles in Europe Societas Europaea Herpetologica & Museum Nationall d’ Histoire Naturelle (IEGB/SPN). Paris. .p 496.

Tomović, Lj. & Džukić, G. 2015. Dahl’s Whip Snake University of Belgrade Faculty оf Biology and Institute for Nature Conservation of Serbia Belgrade. .p 227-232.

Lymberakis, P., Ajtić, R., Tok, V., Ugurtas, I.H., Sevinç, M., Crochet, P.-A., Disi, A.M.M., Hraoui-Bloquet, S., Sadek, R., Haxhiu, I., Böhme, W., Agasyan, A., Tuniyev, B., Ananjeva, N., Orlov, N. 2009. Platyceps najadum. The IUCN Red List of Threatened Species. .p/.