LISTA E KUQE KOMBËTARE NË MAQEDONINË E VERIUT

FILLIMI RRETH PROCESI I VLERËSIMIT PËRMBLEDHJE E SPECIEVETË DHËNA

Boa e reres

Eryx jaculus

Македонски

Степски удав

English

Sand Boa

Përsëri në përmbledhjen e specieve

<< I mëparshëm – Shigjeta shkurtër

Breshkujzë – Në vijim >>

Nuk është i
vlerësuar

Të dhëna të

pamjaftueshme

Më pak i

rrezikuar

Afër

rrezikimit

I prekshëm

I RREZIKUAR

Kritikisht i

rrezikuar

I zhdukur në

natyrën e egër

I zhdukur

Taksonomia

Informacioni i vlerësimit

Popullata

Habitatet dhe ekologjia

Kërcënimet

Përdorimi dhe tregtia

Ruajtja

Bibliography

Taksonomia

Emër shkencor

Eryx jaculus

Autoritet

(Linnaeus, 1758)

Sinonimet

Anguis jaculus Linnaeus, 1758; Boa turcica Olivier, 1801; Eryx familiaris Eichwald, 1831; Eryx turcicus Daudin, 1803

Informacioni i vlerësimit

IUCN Red List Category and Criteria

EN – I rrezikuar, B1ab(i,ii,iii,iv)+2ab(i,ii,iii,iv)

Data e vlerësimit

Nëntor 2019

Vlerësuesi(t)

Sterijovski, B.

Arsovski, D.

Rishikuesi(t)

Tomović, L.

Kontribuesi(t)

/

Lehtësuesit/Hartuesit

Hofman, M.P.G.

Arsyetimi i vlersimit

Shpërndarja e Eryx jaculus (Boës së rërës) është mjaft e kufizuar në Maqedoninë e Veriut (shtrirja e shfaqjes [EOO] = 3.355 km² dhe zona e shpërnadrjes [AOO] = 44 km²) dhe brenda kësaj zone duket mjaft e fragmentuar. Si pasojë për shkak të natyrës së saj të pakapshme, të gjitha vëzhgimet e fundit vijnë në jug nga Gradsko, ndërsa të gjitha vëzhgimet në veri dhe lindje datojnë nga 1920-1989. Pjesët e poshtme të lumit Bregallnica (në veri-lindje nga Gradsko) kanë tërhequr përpjekje shumë intensive herpetologjike në terren në tre vitet e fundit dhe nuk janë bërë vërejtje mbi Boën e rërës, megjithë ka patur habitat të mjaftueshëm dhe të përshtatshëm. Kjo sugjeron që, derisa në jug mund të jetë më pak e fragmentuar nga sa është e dukshme, në skajin verior dhe verilindor të gamës së saj të shpërndarjes kombëtare, mund të nxirren reduktime të mëdha në AOO dhe EOO për shkak të shkatërrimit të habitatit; mëtej, këto popullata janë në një nga skajet veriore të gamës së shpërndarjes globale të specieve, kështu që ka të ngjarë të përballen me kushte mjedisore suboptimale. Me pak fjalë, popullsia e Boës të rërës në Maqedoninë e Veriut ka gjasa të jetë shum e ulet dhe e fragmentuar. Ky gjarpër është i pranishëm edhe në jug të Shqipërisë, Bullgarisë dhe Greqisë. Ekzistojnë pengesa gjeografike në mënyrën e efekteve të shpëtimit nga Shqipëria, por ato mund të jenë të mundshme nga Greqia dhe Bullgaria. Megjithatë, popullsia bullgare u vlerësua si e rrezikuar për shkak të kërcënimeve të ngjashme si në Maqedoninë e Veriut (Beshkov 2015), dhe popullsia greke ka mundesi të jetë shumë e ngjashme, duke përjashtuar çdo efekt serioz shpëtimi nga vendet fqinje. Prandaj, Boa e rërës në Maqedoninë e Veriut është vlerësuar si e Rrezikuar.

Popullata

Trendi i popullatës aktuale

Në rënie

Përshkrim

Në Maqedoninë e Veriut madhësia e popullsisë nuk përcaktohet me saktësi. Natyra tejet e pakapshme e specieve ka parandaluar çdo vlerësim të madhësisë së popullsisë, por mungesa e vëzhgimeve më të fundit se> 30 vjet në shumë në veri të gamës së saj të shpërndarjes kombëtare (buzë perëndimore, globalisht) nënkupton një prirje në rënie të popullsisë dhe/ose copëzim të rëndë.

Habitatet dhe ekologjia

Sistemet

Tokësor

Habitatet dhe ekologjia

Habitatet e thata të hapura me tokë të rralluar dhe shkëmbinj. Gjithashtu, shpesh në tokat e punueshme dhe madje edhe në shpatet shkëmbore, me kusht që të ketë mjaft tokë të lirshme. Femrat lindin gjashtë deri në 20 të rinj të gjallë midis korrikut dhe shtatorit (Speybroeck dhe bashkëpunëtorët 2016).

Përdorimi dhe tregtia

Nganjëherë vërehen individe që mbahen dhe observohen nga hobiistët dhe shpërndahen brenda komunitetit hobist.

Kërcënimet

Kërcënohet nga humbja e habitatit përmes bujqësisë intensive dhe pyllëzimit të habitatet shterpë me pemë halore dhe drurin akacie. Të gjitha kërcënimet e listuara për këtë specie janë të përfshirë në “Listën e kërcënimeve kryesore ndaj diversitetit biologjik” në “Strategjinë për biodiversitetin e Republikës së Maqedonisë së Veriut” (Ministria e Mjedisit Jetësor dhe Planifikimt Hapësinor, 2018).

Ruajtja

Është shenuar në Shtojcen II të konventës së Bernit dhe Shtojcën IV nga Direktiva e Habitateve e BE-së. Gjithashtu ajo është e shënuar në Shtojcën II të CITES. Në shkallë vendi, është në listën e specieve të egra të mbrojtura.

Bibliografia

Sillero, N., Campos, J., Bonardi, A., Corti, C., Creemers, R., Crochet, P.-A., Crnobrnja-Isailović, J., Denoël, M., Ficetola, G.F., Gonçalves, J., Kuzmin, S., Lymberakis, P., de Pous, P., Rodríguez, A., Sindaco, R., Speybroeck, J., Toxopeus, B., Vieites, D.R., Vences, M. 2014. Updated distribution and biogeography of amphibians and reptiles of Europe. .p 1-31.

Sterijovski, B., Tomović, L., Ajtić, R. 2014. Contribution to the knowledge of the Reptile fauna and diversity in FYR of Macedonia. .p 83–92.

Uhrin et al. 2016. Distribution updates to amphibian and reptile fauna for the Republic of Macedonia. .p 201-220.

Ministry of environment and physical planning. 2018. National biodiversity strategy and action plan : for the period 2018 – 2023. Ministry of environment and physical planning. Skopje. .p 183.

Speybroeck, J. Beuckema, W., Bok, B., Voort, J.V.D. 2016. Field Guide to the Amphibians and Reptiles. Bloomsbury Publishing Plc London. .p/.

Beshkov, V. 2015. Red data book of the republic of Bulgaria. Animals. .p/.

Melovski, Lj., Markoski, B., Hristovski, S., Jovanovska, D., Anastasovski, V., Klincharov, S., Velevski, M., Velkovski, N., Trendafilov, A., Matevski, V., Kostadinovski, M., Karadelev, M., Levkov, Z., Kolchakovski, D. 2013. Regional division of the Republic of Macedonia for the needs of biological databases. .p 81-111.

Gasc, J-P., Cabela, A., Crnobrnja-Isailović, J., Dolmen, D., Grossenbacher, K., Haffner, P., Lescure, J., Martens, H., Martinez-Rica, J.P., Maurin, H., Oliveira, M.L., Sofianidou, T.S., Veith, M., Zuiderwijk, A. 1997. Atlas of Amphibians and Reptiles in Europe. Societas Europaea Herpetologica & Museum Nationall d’ Histoire Naturelle (IEGB/SPN). Paris. .p 496.