LISTA E KUQE KOMBËTARE NË MAQEDONINË E VERIUT
Nepërka
Vipera ammodytes
Македонски
Поскок
English
Nose-horned viper
| Nuk është I
Vlerësuar |
Të dhëna të
pamjaftueshme |
MË PAK I
RREZIKUAR |
Afër
rrezikimit |
I prekshëm | I rrezikuar | Kritikisht i
rrezikuar |
I zhdukur në
natyrën e egër |
I zhdukur |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| NE | DD | LC | NT | VU | EN | CR | EW | EX |
Taksonomia
Emër shkencor
Vipera ammodytes
Autoritet
(Linnaeus, 1758)
Sinonimet
/
Informacioni i vlerësimit
IUCN Red List Category and Criteria
LC – Më pak i rrezikuar
Data e vlerësimit
Nëntor 2019
Vlerësuesi(t)
Arsovski, D.
Sterijovski, B.
Rishikuesi(t)
Tomović, L.
Kontribuesi(t)
/
Lehtësuesit/Hartuesit
Hofman, M.P.G.
Arsyetimi i vlersimit
Nepërka është shumë e përhapur në Maqedoninë e Veriut (shtrirja e shfaqjes [EOO] = 24.286km2) dhe zona e tij e kufizuar e banimit (AOO) prej 1.636 km2 ka gjasa të jetë një nënvlerësim për shkak të natyrës së përgjithshme të pakapshme të gjarpërinjve.
Sidoqoftë, individët (veçanërisht të rriturit e mëdhenj) janë persekutuar vazhdimisht nga njerëzit, dhe shpesh bien viktima në rrugë nga automjetet në lëvizje dhe madje dihet që grumbullohen për “mjeljen” e helmit; tefektet e kombinuara të të gjitha kërcënimeve mund të zvogëlojnë zonën e banimit të specieve ose madje të shkaktojnë copëzim në të ardhmen e afërt duke sugjeruar se është Afër Kërcënimit. Gjithsesi, kjo nepërkë është mjaft e zakonshme si në Maqedoninë e Veriut ashtu edhe në të gjitha vendet fqinje, prandaj popullsia kombëtare ka gjasa të përfitojë nga efektet e shpëtimit rajonal, duke promovuar renditjen e kategorisë së saj në Shqetësimin më të vogël. Global: LC; Evropa: LC.
Vlerësimi i popullatës Nepërkës në ishullin Golem Grad: Vu D2
Popullsia e izoluar e ishullit Golem Grad nuk është nën ndonjë kërcënim aktual, por sipërfaqja e vogël e ishullit (20 ha, dmth <20km2) e bëjnë këtë popullatë shumë të prirur ndaj ngjarjeve stokastike, të cilat lehtësisht mund ta bëjnë atë të rrezikuar në mënyrë kritike ose edhe të zhduket në një kohë të shkurtër periudhë. Për shembull, megjithë mbrojtjen e tij të rreptë brenda PN " Galiçica", vizitat në ishuj nuk kontrollohen dhe mjaftë raste janë vërejtur turistë lokalë që përpiqen të dëmtojnë nepërkat, ndërsa ndërkombëtarëndërsa "turistët" ndërkombëtarë janë vërejtur në fshehtësi duke kërkuar individë qoftë për eksport ose për mbledhje helmesh. Këto kafshë të pakapshme shpesh janë të vështira për tu parë në natyrë, por zona me sipërfaqe të vogël të ishullit lehtëson gjetjen e nepërkave. Grumbullimi josistematik, veçanërisht i femrave shtatzëna (të synuara, ose të mbledhura rastësisht gjatë korrikut dhe gushtit) mund të kenë efekte shkatërruese në një popullsi të tillë.
Popullata
Trendi i popullatës aktuale
Në rënie
Përshkrim
Madhësitë e popullsisë kombëtare janë të panjohura, por sasia e madhe e kërcënimeve (persekutimi, shkatërrimi i habitatit, zjarret dhe vdekshmëria në rrugë) nënkupton një prirje në rënie të popullatës.
Modelimi i të dhënave të kapjes-marrjes së Nepërkës në ishullin Golem Grad zbuloi se> 1.500 individë banojnë në ishull duke shtuar një popullsi shumë të dendur prej 80 ~ individësh për hektar (Tomović dhe bashkëpunëtorët 2019; të dhëna të pabotuara).
Habitatet dhe ekologjia
Sistemet
Tokësor
Habitatet dhe ekologjia
Kjo specie është e lidhur me zonat e gurrit, por mund të jetë oportuniste dhe në habitatet e tjera. Ajo mund të gjendet në habitatet e thata, shpesh shkëmbore, duke përfshirë pyje të hapura dhe të pastra, duna rërë, kodra, rrathë, mure guri, tokë të kultivuar tradicionalisht, kopshte, vreshta, pyje lisi të hapur dhe pyje të ahut. Njëlloj favorizon formacionet shkëmbore të bëra nga njeriu ose ato natyrore. Lloji është ovovivipar; çiftëzimi ndodh në maj dhe deri në gusht femrat lindin midis katër dhe 15 të rinj (Agasyan dhe bashkëpunëtorët 2009; Speybroeck dhe bashkëpunëtorët 2016).
Në ishullin Golem Grad Nepërkat janë dukshëm më të vogla (rezultate të pabotuara). Kjo mund të jetë pasojë e një diete të përbërë pothuajse ekskluzivisht nga hardhucë, gjarpërinj të mitur të ujit dhe centipedë (Arsovski dhe bashkëpunëtorët 2014), dhe për këtë arsye brejtësve të vegjël ju mungon vlera ushqyese do mund ta jepnin ndryshe.
Përdorimi dhe tregtia
Përdorimi dhe tregtia
Nganjëherë vërehen individe të kapur nga hobiistët dhe shpërndahen brenda komunitetit hobiist internacional – internet forumet shpesh ofrojnë individë për shitje të lindur nga Nepërkat të grumbulluar nga zona. Ky lloj shfrytëzohet gjithashtu në mënyrë josistematike për “mjeljen” e helmit (komunikimi personal). Ekspertëve iu është qasur në disa raste nga individë të angazhuar në grumbullimin e helmit, ku çmimi i helmit u dëshmua në 250 euro për mililitër, dhe u raportua një rrjet ekzistues i koleksionistëve nga Negotino, Kavadarci, Strumica dhe Gjevgjeli.
Kërcënimet
Kërcënimet
Shkatërrimi i habitatit, zjarret e egra dhe vdekshmëria në rrugë janë kërcënimet kryesore për këtë specie. Me shumë mundësi, speciet më të persekutuara të gjarprit nga njerëzit në Maqedoninë e Veriut për shkak të modelit dhe bririt të tij lehtësisht të njohshëm që shoqërohet me rrezik dhe helm. Mbledhja për tregtinë me kafshë shtëpiake mund të jetë një kërcënim, si dhe “mjelja” e helmit josistematik.
Përveç që janë mbledhur nga natyra, individët nuk janë strehuar, nuk janë ruajtur, nuk janë mjelur etikisht (Organizata Botërore e Shëndetit, 2016), dhe as nuk lëshohen menjëherë pasi që mund të mjelen shumëfish (komunikimet personale). Porositë vijnë nga burime anonime nga jashtë (kryesisht Greqia sipas komunikimeve personale) duke ofruar shpërblim për individë të pa trajnuar për të kryer këto aktivitete të rrezikshme (si për kafshët ashtu edhe për personat) shpesh deri në vdekjen e kafshës.
Të gjitha kërcënimet e listuara për këtë specie janë përfshirë në “Listen e kërcënimeve kryesore ndaj diversitetit biologjik” në “Strategjinë për biodiversitetin e Republikës së Maqedonisë së Veriut” (Ministria e Mjedisit Jetësor dhe Planifikimt Hapësinor, 2018).