НАЦИОНАЛНА ЦРВЕНА ЛИСТА НА РЕПУБЛИКА СЕВЕРНА МАКЕДОНИЈА

Македонски мрморец

Triturus macedonicus

English

Macedonian newt

Albanian

Triton me kreshtë

Назад кон преглед на видови
<< Претходно – Балкански мрморец
Дождовник – Следно >>
Неоценет Недоволно
податоци		 Најмалку
засегнат		 Близу
засегнат		 РАНЛИВ Загрозен Критично
загрозен		 Истребен во природата Истребен
NE DD LC NT VU EN CR EW EX
Таксономија
Податоци за процената
Популација
Живеалишта и екологија
Закани
Користење и трговија
Зачувување
Библиографија

Вид

Научно име

Triturus macedonicus

Опишан од

(Karaman, 1922)

Синоним

Molge karelinii var. macedonica Karaman, 1922

Податоци за процената

Критериуми и категории на Црвената листа на IUCN

VU – Ранлив, B2ab(ii,iii,iv)c(ii,iii,iv)

Датум на процена

Ноември 2019

Проценувач

Богољуб Стеријовски

Драган Арсовски

Прегледал

Crnobrnja-Isailović, J.

Соработници

/

Составена од

Hofman, M.P.G.

Образложение за процената

Македонскиот мрморец е широко но петнасто распространет низ Северна Македонија (ЕОО = 20208 km2), следејќи го распространувањето на репродуктивните центри кои ги користи, така што неговиот АОО е поограничен (236km2). Неговите живеалишта се соочуваат со сериозни закани, особено репродуктивните центри што го прават видот особено подложен на флуктуации во АОО. Како и да е, проценката за АОО може да е потценета во рамките на неговата поширока национална дистрибуција. Дополнително, може да се најде во повеќето соседни земји (Грција, Србија и Албанија) што значи може да има корист од регионалните ефекти за спасување од соседни популации. Заради ова, доделена му е пониска категорија, ранлив. Глобално и во Европа видот е оценет како најмалку засегнат.

Популација

Моментален тренд на популацијата

Се намалува

Опис

Прелиминарните мониторинг студии укажуваат на тренд на намалување на популацијата (необјавени податоци).

Живеалишта и екологија

Систем

Копнен, слатководен (= копнени води)

Живеалишта и екологија

Населува различни копнени живеалишта, од букови шуми до аридни подрачја со медитеранска клима. Овој вид може да се најде во модифицирани живеалишта како што се каменоломи и вештачки водни тела, како што се каменити бунари, резервоари и корита за пиење, во планински шуми (широколисни и зимзелени), во нивна околина и ливади. Македонскиот мрморец е активен од средината на март до почетокот на октомври. Активноста може да се одложи и скрати на поголеми надморски височини, почнувајќи од средината на април до средината на септември. Размножувањето се одвива во доцна пролет или рано лето, во застојани постојани и привремени водни живеалишта. Одгледувањето се одвива во базени од спородвижечки потоци, езерца и понекогаш, одводни канали. Женките положуваат приближно 100-200 јајца, кои се индивидуално завиткани во водната вегетација.

Користење и трговија

Користење и трговија

Нема познати начини на користење или трговија со овој вид во Северна Македонија.

Закани

Закани

Македонскиот мрморец е чувствителен на промени во квалитетот на водата. Главните закани за видот се губење на водните живеалишта, особено репродуктивните центри, преку интензификација на земјоделски активности и агро-хемиско загадување и интродукција на предаторни риби. Климатските промени можат да предизвикаат флуктуации во површината на населеност што може да биде особено погубна кога влијае на репродуктивните центри. Ова е забележано во преспанскиот и охридскиот регион.

Габичните закани Batrachochytrium dendrobatidis и Batrachochytrium salamandrivorans неодамна беа откриени на Балканскиот Полуостров. Овие предизвикуваат болест позната како хитридиомикоза (Whittaker and Vredenburg, 2016) кај водоземците. Студиите покажаа дека климатските промени го олеснуваат ширењето на оваа болест (Pounds, A. 2006), а научниците сугерираат дека пестицидите може да ја инхибираат вродената имунолошка одбрана и да ја зголемат подложноста на оваа болест (Davidson et al. 2007). Ова бара итни превентивни мерки, пред сè во форма на мониторинг, за да може почетните знаци на габичните заболувања во Северна Македонија навремено да се идентификуваат и да се стават под карантин.

Зачувување

Зачувување

Видот се наоѓа на Додаток II од Бернската Конвенција и Анекс IV од ЕУ Директивата за живеалишта. Видот е заштитен во согласност со националното законодавство, бидејќи е на Листата на заштитени диви видови на Северна Македонија (Службен весник бр. 139/2011).

Според „Стратегијата за биолошка разновидност на Република Северна Македонија со акциски план 2018-2023“ (Министерство за животна средина и просторно планирање, 2018) блатата, особено на поголема надморска височина, се погодени од деградација како резултат на конверзија на земјиштето заради интензифијација на земјоделските активности, недостаток на водоснабдување, наводнување, порибување, недостаток на третман на отпадни води и градежни работи. Итно се потребни акциски планови за зачувување на овој мрморец и неговите центри за размножување, односно водните живеалишта.

Националната акција за „спречување на загуба, деградација и фрагментација на природни живеалишта од национално и меѓународно значење“ им дава приоритет на следните активности (Министерство за животна средина и просторно планирање, 2018):

o 10.4 Заштита и ревитализација на блатните/водните живеалишта и крајречни живеалишта

o 10.4.1 Идентификација на најзагрозените низински блатни/водни живеалишта и изработка на акциски планови за нивно зачувување

o 10.4.2 Идентификација на најзагрозените планински блатни/водни живеалишта и изработка на акциски планови за нивно зачувување,

o 10.4.3 Изработка на план и спроведување активности за спречување на деградација на блатните и водните живеалишта, особено од интензивирање на земјоделски активности, одоснабдување, наводнување, порибување и други активности на стопанските сектори

o 10.4.4 Спроведување на пилот-мерки за ревитализација на блатните живеалишта

Библиографија

Библиографија

Sillero, N., Campos, J., Bonardi, A., Corti, C., Creemers, R., Crochet, P.-A., Crnobrnja-Isailović, J., Denoël, M., Ficetola, G.F., Gonçalves, J., Kuzmin, S., Lymberakis, P., de Pous, P., Rodríguez, A., Sindaco, R., Speybroeck, J., Toxopeus, B., Vieites, D.R., Vences, M. 2014. Updated distribution and biogeography of amphibians and reptiles of Europe . .p 1-31.

Sterijovski, B. 2015. Conservation and protection status of amphibians in Macedonia. Pelagic Publishing. Exeter, UK . .p67-73.

Cmobrnja, J., Kaleziic, M.L. & Dukic, G. -1989. Genetc divergence in the crested newt (Triturus cristatus complex) from Yugoslavia.. .p 81-92.

Sidorovska, V., Petkovski, S.,Dzukic, G., Smith, R. D. 2006. The Pelister Dragon: Faunal and Zoogeographical Characteristics of Mt. Pelister Amphibians and Reptiles . .p 65-94.

Wielstra, B. & Arntzen, J.W. -2013. Kicking Triturus arntzeni when it’s down: large-scale nuclear genetic data confirm that newts from the type locality are genetically admixed . .p 381–388.

Oxfam Italia. 2011. Study for revalorization of Protected Area Mavrovo. Skopje . .p/.

BIOECO. -2009. Feasibility Study for Ezerani. Skopje . .p/.

GIZ CSBL Team. 2019. Monitoring Manual for Lake-bound Species and Habitats of Lakes Prespa, Ohrid and Shkodra/Skadar. Implementing the EU Nature Conservation Directives in South-Eastern Europe GIZ. Bon. .p 142.

Ministry of environment and physical planning. 2018. National biodiversity strategy and action plan : for the period 2018 – 2023. Ministry of environment and physical planning. Skopje . .p183.

Whittaker, Kellie & Vredenburg, Vance. 2016. “An Overview of Chytridiomycosis”
Pounds, A. 2006. Widespread Amphibian Extinctions from Epidemic Disease Driven by Global Warming . .p 161-167.

Davidson, C., Benard, M.F., Shaffer, H.B., Parker, J.M., O’Leary, C., Conlon, J.M., Rollins-Smith, L.A. 2007. Effects of chytrid and carbaryl exposure on survival, growth and skin peptide defenses in foothill yellow-legged frogs . .p 1771-1776.

Sterijovski, B. 2014. Conservation and Protection Status of Amphibians in Macedonia Pelagic Publishing . .p 78–84.
.
Gasc, J-P., Cabela, A., Crnobrnja-Isailović, J., Dolmen, D., Grossenbacher, K., Haffner, P., Lescure, J., Martens, H., Martinez-Rica, J.P., Maurin, H., Oliveira, M.L., Sofianidou, T.S., Veith, M., Zuiderwijk, A. 1997. Atlas of Amphibians and Reptiles in Europe Societas Europaea Herpetologica & Museum Nationall d’ Histoire Naturelle (IEGB/SPN). Paris. .p 496.

2011. Official gazette of Republic of Macedonia. No.139. Skopje . .p/.

Dubois, A., and J. Raffaëlli. 2009. A new ergotaxonomy of the family Salamandridae Goldfuss, 1820 (Amphibia, Urodela) . .p 1-85.