LISTA E KUQE KOMBËTARE NË MAQEDONINË E VERIUT

Breshkë toke

Testudo hermanni

Македонски

Ридска/шумска желка

English

Hermann’s tortoise

Përsëri në përmbledhjen e specieve
<< I mëparshëm – Nepërka
Breshkë – Në vijim >>
Nuk është I

Vlerësuar

 Të dhëna të

pamjaftueshme

 Më pak I

rrezikuar

 Afër

rrezikimit

 I PREKSHËM I rrezikuar Kritikisht i

rrezikuar

 I zhdukur në

natyrën e egër

 I zhdukur
NE DD LC NT VU EN CR EW EX
Taksonomia
Informacioni i vlerësimit
Popullata
Habitatet dhe ekologjia
Kërcënimet
Përdorimi dhe tregtia
Ruajtja
Bibliography

Taksonomia

Emër shkencor

Testudo hermanni

Autoritet

Gmelin, 1789

Sinonimet

Testudo hercegovinensis Werner, 1899; Testudo hermanni ssp. robertmertensi Wermuth, 1952

Informacioni i vlerësimit

IUCN Red List Category and Criteria

VU – I prekshëm, A3d

Data e vlerësimit

Nëntor 2019

Vlerësuesi(t)

Arsovski, D.

Sterijovski, B.

Rishikuesi(t)

Ajtic, R.

Kontribuesi(t)

/

Lehtësuesit/Hartuesit

Hofman, M.P.G.

Arsyetimi i vlersimit

Breshka e tokës ëshë specie e zvarranikëve më ë hulumtuar në Maqedonisë së Veriut. Si e tillë, parametrat thelbësorë demografikë që lejojnë simulimet e popullatës janë lehtësisht të disponueshme, duke lejuar një vlerësim të bazuar në uljen e madhësisë së popullsisë dhe kriteret gjeografike, dhe jo vetëm këto të fundit.

Të dhënat e njohura të mbijetesës dhe fekonditetit nga popullsia maqedonase (shiko seksionin Habitat dhe Ekologji) u integruan në një model përcaktues të matricës së popullatës (Caswell, 2001) me qëllim që të simulojnë marrëdhëniet midis rritjes së popullsisë (λ) dhe mbijetesa e të rriturve nën kërcënime që mund të largojnë një pjesë të konsiderueshme të një popullate, siç është korrja e paligjshme (shiko seksionin Kërcënimet). Simulimet tregojnë se një popullatë është e vetë-mjaftueshme vetëm kur 89% ose më shumë nga individët e rritur mbijetojnë çdo vit. Kur mbijetesa e meshkujve dhe femrave të rritur bie nën këtë prag, popullata fillon të bie. Ndërsa nivelet relativisht të larta të mbijetesës në Maqedoninë e Veriut janë regjistruar (0.95-0.97) nga popullatat që banojnë në një zonë të mbrojtur, në krahasim me shumicën e popullsive që jetojnë nën presione të forta antropogjene, këto ka gjasa të jenë një mbivlerësim. Vdekshmeria rrugore dhe veçanërisht korrja e paligjshme ka gjasa të ketë një ndikim të fortë në mbijetesën në shumicën e popullatave (shiko seksionin e Kërcënimeve). Në raste të tilla,duke supozuar se një vlerë mbijetese e rritur prej 88% do të ishte e arsyeshme. Në fakt, duke marrë parasysh burimet natyrore të vdekshmërisë, të tilla si grabitqarët dhe zjarret, një mundësi mesatare e mbijetesës kombëtare prej 88% madje mund të duket konservative.

Duke pasur parasysh kohën e gjenerimit të 25 viteve (shiko seksionin e habitateve dhe ekologjisë), ulja e popullsisë u llogarit gjatë 75 viteve (3 gjenerata). Duke supozuar një normë mbijetese prej 88%, një ulje prej më shumë se 30% parashikohet brenda 75 vjetëve (30.3% pas 64 vjetësh), e cila cilëson popullsinë kombëtarë e Breshkave të tokës në kategorinë e Cenuëshme sipas kriterit A3d.

Popullsia e Ballkanit qendror dhe perëndimor është nën kërcënime të ngjashme dhe me gjasë po zvogëlohet (Ljubisavljević dhe bashkëpunëtorët 2011; Nikolić dhe bashkëpunëtorët 2018); gjithashtu, Breshkat e tokës kanë aftësi shpërndarëse të kufizuara dhe sjellje të theksuar ne lidhje me banimin (Bertolero dhe bashkëpunëtorët 2011), duke zvogëluar jashtëzakonisht shumë mundësinë për një efekt shpëtimi që mund të justifikonte një ulje në listën e kategorisë për shkak të korrigjimeve rajonale të vlerësimit të IUCN.

HDuke pasur parasysh uljen e madhësisë së popullsisë në speciet e breshkave të Evropës Perëndimore (Testudo hermanni hermanni), nuk është e vështirë të imagjinohet që popullsitë e saj ka gjasa të kalojnë një skenar të ngjashëm – popullsitë e dukshme ekzistuese (të shumta) të Maqedonisë (Testudo hermanni boettgeri) janë nën presione që i kanë bllokuar ato përtej pragut të qëndrueshmërisë. Jetëgjatësia e specieve e vështirëson dëshminë e kësaj pa vlerësimet dhe simulimet demografike të duhura. Popullsia e një ishullit maqedonas, e studiuar vazhdimisht mund ta dëshmojë këtë nocion – aktualisht është ndër popullsistë më të dendura së Breshkave të Tokës në botë (58. individë të rritur/ ha in Bonnet dhe bashkëpunëtorët, 2016) (~58. individë të rritur/ha in Bonnet dhe bashkëpunëtorët, 2016) dhe për këtë duket prosperitare, por fati i saj është vulosur për shkak të mbijetesës së ulët të femrave të rritura (Arsovski, 2018). Një botim i kohëve të fundit vërteton fuqimisht këto nocione dhe në mënyrë të ngjashme rekomandon një ngritje të kategorizimit të IUCN të të gjitha subspecieve T. hermanni boettgeri në të Cenueshme (Nikolić dhe bashkëpunëtorët 2018).

Për të shmangur skenarin ku popullatat maqedonase vuajnë të njëjtin fat si ato nga Evropa Perëndimore (p.sh. popullsia Var në Francë klasifikohet si e rrezikuar [Bertolero dhe bashkëpunëtorët 2011]) një caktim kohor i statusit të Cenuar shpresojmë se mund të shkakton krijimin e nji zinxhir i ngjarjeve të mbrojtjes, në shkallë vendi, që mund të përmirësojë tendencat aktuale duke ndalur disa nga tregtitë shkatërruese, dhe duke imponuar kontroll më të rreptë mbi fermat, duke identifikuar fusha më prioritare për mbrojtje, etj.

Vlerësimi i popullatës së Breshkave të ishullit Golem Grad: CR A3b; B1ab (v)+B2ab(v)

A3b: Simulimet e popullsisë duke marrë parasysh madhësinë e popullsisë së rritur (nga të dhënat e regjistrimit të popullsisë – 89 femra dhe 993 meshkuj në Arsovski, 2018), mbijetesa specifike për moshën e mitur për popullsinë (Arsovski dhe bashkëpunëtorët 2018), vlerësoi mbijetesën / vdekshmërinë e femrave të rritur (0,86 vs. 0.97 tek meshkujt në Arsovski [2018]) dhe raporti seksualisht i njëanshëm (Bonnet dhe bashkëpunëtorët 2016) vlerësojnë një ulje të madhësisë së popullsisë më shumë se 90% në 80 vitet e ardhshme (gjerësisht tre breza [75 vjet]), duke e cilësuar atë në kategorië Kritike e Rrezikuar.

B1ab (v)+B2ab(v): Bashkë AOO dhe EOO janë 0.2km2 (sipërfaqja e ishullit, që është plotësisht e banuar nga breshkat) dhe popullsia është plotësisht e izoluar – është një popullsi e breshkave tokësore në ishull, pa asnjë mundësi rikolonizimi në rast zhdukjeje. Për më tepër, ekziston një rënie e parashikuar e individëve të pjekur.

Kjo popullatë është me rëndësi të jashtëzakonshme kërkimore, tashmë e dukshme nga sasia e hulumtimeve që zbulojnë parametrat e historisë së jetës dhe fenomeneve evolucionare evropiane më parë të panjohura për këtë specie, dhe për tezat e shumta të botuara gjatë studimit të saj. Gjithashtu, ajo pikturon një imazh shumë të qartë se si një popullsi shumë e dendur (Bonnet dhe bashkëpunëtorët 2016) dhe në dukje e prosperuar është në rrugën e saj drejt zhdukjes – me gjasë një dukuri në një shkallë shumë më të madhe (Ballkanike) për këtë specie, të ushqyer nga trafiku i paligjshëm, vdekshmëria në rrugë dhe degradimi i habitatit. Duke pasur parasysh gjithë këtë, së bashku me faktin se kjo popullatë është plotësisht e izoluar, besojmë se meriton vlerësimin e vet të veçantë dhe për këtë arsye vëmendjen e konservimit.

Global: NT

Evropa: NT

Popullata

Trendi i popullatës aktuale

Në rënie

Përshkrim

Në Maqedoninë e Veriut madhësia e popullsisë nuk përcaktohet me saktësi. Bollëku i specieve është i ndryshueshëm në të gjithë vendin, duke përfshirë nga dendësitë më të larta të popullsisë specifike të specieve (100-150 individë / hektar) në zonat e mbrojtura (Bonnet dhe bashkëpunëtorët, 2016; Arsovski, 2018) deri në dendësi mesatare (10- 15 individë / hektar) dhe dendësi edhe më të ulta në popullata të prekura rëndë nga shkatërrimi i habitatit që rezultojnë në copëzim të rëndë dhe / ose grumbullim për tregti të paligjshme në pjesët jug-lindore dhe lindore të vendit (vëzhgime të pabotuara).Madhësia e popullsisë kombëtare vlerësohet në 17.000.000 që vjen nga vlerësimi i përafërt i një densiteti mesatar të përafërt kombëtar prej 10 individësh për hektar, me 1.700.000 hektarë habitat të përshtatshëm (të dhëna të pabotuara).

Në ishullin Golem Grad u shënuan 1.285 breshëri të rritur; Vlerësimet e popullsisë nga të dhënat e kapjes-rimarrjes shtojnë deri në 1896 individë të rritur (1, 737, 60 [SD = 15.94] meshkuj dhe 159, 45 [SD = 7.8] femra, Arsovski, 2018). Këto vlerësime zbuluan popullsinë më të dendur të njohur të kësaj specie në 105, 4 (SD = 0,98) individë të rritur për hektar.

Habitatet dhe ekologjia

Sistemet

Tokësor

Habitatet dhe ekologjia

Breshka e tokës preferon shkurre, ose hapësira në pyjet termofilike, në Maqedoninë e Veriut më shpesh pyje lisi ose pyje të degraduara (Paliurus spina-christi) dhe / ose akacie e rreme (Robinia pseudoacacia). Gëzon habitatet me struktura të ruajtura mozaiku me dy arna të hapura dhe me kaçubë të dendura, ku mund të fshihen gjatë pjesëve më të ngrohta të ditëve të nxehta të verës. Ndonjëherë mund të futet në tokë të punueshme, veçanërisht vreshta dhe nganjëherë pemishte, edhe nepër parqe urbane (Speybroeck dhe bashkëpunëtorët, 2016; vëzhgime personale).
Problemet e mbijetesës vjetore specifike për moshën e të miturve rriten në mënyrë të qëndrueshme nga 0.3 at gjatë lindjes në një pllajë prej 0.9 në moshën pesë vjeç (Arsovski dhe bashkëpunëtorët 2018), me probabilitet mbijetese vjetore të të rriturve brenda intervalit prej 0.85-0.91. Femrat prodhojnë mesatarisht 4,3 vezë (Arsovski 2018, Bertolero dhe bashkëpunëtorët 2011).

Përdorimi dhe tregtia

Përdorimi dhe tregtia

Vërehet numër i madh të individe të kapur nga hobiistët që shpërndahen brenda komunitetit hobiist. Në Maqedoni kultivohen në fermat e breshkave. Aktualisht veprojnë gjashtë ferma breshkash në vend (Nikolić dhe bashkëpunëtorët 2018)/

Ljubisavljević dhe bashkëpunëtorët (2011) raportoi 2.000.000.000 ~ breshka të eksportuara nga Jugosllavia në një periudhë 41-vjeçare; Eksporti siç duket ishte vënë nën më shumë kontroll pas CITES dhe rregulloreve të rrepta nga BE, por megjithatë, kohët e fundit, raportet 2017 dhe 2016 nga Ministria e Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor të Maqedonisë së Veriut dëshmojnë për 35.147 dhe 25.250 breshka të eksportuara nga vendi. Raportet e CITES për vitet e mëparshme vërtetojnë gjerësisht këto nocione (p.sh. 31.522 dhe 25.946 individë në 2016 dhe 2015, përkatësisht [të marra nga https://trade.cites.org/en/cites_trade]).

Këto raporte dëshmojnë gjithashtu për mospërputhjet në numrat e raportuar të eksporteve ndërmjet burimeve dhe lë të kuptohet se ka gjasa të përmasave shumë më shkatërruese të kafshëve të trafikuara në mënyrë të paligjshme dhe të pa raportuara.Shpesh ka mospërputhje të mëdha midis numrave të raportuar nga vendet importuese dhe eksportuese (për më shumë detaje, ju lutemi shkarkoni dhe shihni disa nga raportet në https://trade.cites.org/en/cites_trade)

Kërcënimet

Kërcënimet

Kërcënimet kryesore janë: humbja e habitatit për shkak të zgjerimit dhe intensifikimit të bujqësisë; agro-kimikatet dhe ndikimet e tjera të ndotjes; urbanizimi dhe zhvillimi i infrastrukturës turistike; zjarre; mbledhje për tregtinë e kafshëve shtëpiake; ndotje gjenetike; vdekshmëria në rrugë; dhe ndikimet e mundshme të sëmundjes nga breshkat e lëshuara nga kafshët shtëpiake (Stubbs dhe bashkëpunëtorët 1985).

Në Maqedoninë e Veriut mbimbledhja është kërcënimi më i madh i mundshëm, veçanërisht nëse pranojmë se në mungesë të një kontrolli të rreptë fermat e breshkave ligjore mund të përdoren lehtësisht si platforma që lehtësojnë eksportin e individëve të grabitur (Nikolić dhe bashkëpunëtorët 2018). Përkatësisht, ndërsa kafshët e tregtuara me ligj raportohet se vijnë nga fermat e mbarështimit në vend, kontrollimi i origjinës reale të breshkave të eksportuara është gati e pamundur. Megjithëse sipas licencës së punës të marrë fermerët janë të detyruar të shënojnë të lindurit në fermë, por në realitet nuk është kështu (të gjithë fermerët pretendojnë të paraqesin çdo vit vetëm individët nga kopetë themelore riprodhuese). Kontrolli për origjinën e breshkave të eksportuara nga fermat është e pamundur. Për më tepër, fermerëve u kërkohet të marrin një mendim ekspertësh për gjendjen e kafshëve të eksportuara (kontrolli i strukturës së moshës, numri i eksporteve, etj.), Por fermerit i takon zgjedhja e ekspertit / institucionin që do të punësojë, që është një konflikt i dukshëm interesi; një që nuk bën mirë për breshkat. Gjithashtu, raportet dëshmojnë vetëm për numrin e kafshëve të eksportuara dhe moshën e pretenduar të tyre, por jo për madhësinë e tyre. Sipas fermerëve, breshkat më të mëdha marrin një çmim më të lartë, dhe SH.B.A. dhe Kanada nuk importojnë individë më të vegjël se 10 cm. Duke marrë parasysh që breshkave ju duhen rreth gjashtë deri në dhjetë vjet për të arritur këtë madhësi, dhe nuk ka asnjë mënyrë të kontrollohet nëse një individ është i grabitur, ka një nxitje të madhe për marrjen e tyre nga natyra. Akuzat midis fermerëve janë gjithashtu shumë të zakonshme, pasi pak njerëz raportojnë hapur se ata nuk mund të konkurrojnë me “kontrabandistët që marrin kafshë nga natyra”, si dhe me disa nga “konkurencat e tyre që përdorin fermat e tyre si platforma për transportin legal të breshkave të rritur të kapur nga natyra”.

Të dhënat e marra nga historia e jetës së breshkave nga vizita e gjashtë fermave kombëtare të breshkave na dha pasqyrë në sasinë maksimale që përpjekja e tyre e kombinuar mund të prodhojë çdo vit për eksport. Në skenarin më të mirë (vlerësimet e fermerëve për suksesin të posalindurit dhe mbijetesën e foshnjeve) mund të prodhohen 34.322 breshka. Sidoqoftë, vlerësimet nga të dhënat e historisë së jetës të raportuara nga fermeri nuk përkojnë me sasinë e tyre maksimale të raportuar të breshkave të eksportuara; rregullimi me numrin e vrojtuar të vezëve të prodhuar dhe / ose foshnjeve çdo vit shton një prodhim prej 22.075 individësh. Duhet thekësuar se këto janë vlerësime nga raportet e fermerëve për vitet më të mira (d.m.th. prodhimi maksimal). Mungesa e inspektimeve sistematike nga institucionet e autorizuara lejon manipulim të rëndë, duke lënë hapësirë për dyshime të mëdha.

Sidoqoftë, vlen të përmendet që Ministria e Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinortë Republikës së Maqedonisë së Veriut (MMJPH) po bën përpjekje për të mbajtur vizita të rregullta dhe kontakte me fermat e breshkave dhe t’u japë këshillat dhe sugjerimet e tyre fermerëve. Përveç kësaj, MMJPH vepron si ndërmjetës i bashkëpunimit ndërmjet të gjithë personave dhe institucioneve të interesuara në bujqësinë e breshkave (MMJPH, fermerë, ekspertë të breshkave, inspektime veterinare) me qëllim të përmirësimit të praktikave dhe ndalimit të grumbullimit të paligjshëm nga natyra.

Të gjitha kërclnimet e listuara për këtë specie janë përfshirë në “Listen e kërcënimeve kryesore ndaj diversitetit biologjik” në “Strategjinë për biodiversitetin e Republikës së Maqedonisë së Veriut” (Ministria e Mjedisit Jetësor dhe Planifikimt Hapësinor, 2019).

Ruajtja

Ruajtja

Është shenuar në Shtojcën I dhe II nga Konventa e Bernit, Shtojca II dhe IV nga Direktiva e Habtateve e BE-së dhe Shtojca II në CITES. Paraqetet në listën e specieve të egra të mbrojtura.

Bibliografia

Bibliografia

Sillero, N., Campos, J., Bonardi, A., Corti, C., Creemers, R., Crochet, P.-A., Crnobrnja-Isailović, J., Denoël, M., Ficetola, G.F., Gonçalves, J., Kuzmin, S., Lymberakis, P., de Pous, P., Rodríguez, A., Sindaco, R., Speybroeck, J., Toxopeus, B., Vieites, D.R., Vences, M. 2014. Updated distribution and biogeography of amphibians and reptiles of Europe. .p 1-31.

Uzunova, D., Kitanova, D., Spirovska, M., Hristovski, S. 2015. Integral Report for the Project implementation. Final report of the project “Ecological data gap analysis and ecological sensitivity map development for the Bregalnica river watershed”. Skopje . .p/.

Particip. 2017. ‘Strengthening the capacities for implementation of NATURA 2000’. MoEPP. Skopje . .p/.

Arsovski, D. 2018. Run-of-the-mill ecology to sexual brutality and evolution: Annals of an aroused tortoise population. La Rochelle University La Rochelle, France. .p 137.

Arsovski, D., Olivier, A., Bonnet, X., Drilholle, S., Tomovíc, L., Béchet, A., Golubović, A., Besnard, A. 2018. Covariates streamline age-specific early-life survival estimates of two chelonian species . .p 223-234.

Arsovski, D., Tomović, L., Golubović, A., Nikolić, S., Sterijovski, B., Ajtić, R., Ballouard, J-M., Bonnet, X. 2018. When carapace governs size: Variation among age classes and individuals in a free-ranging ectotherm with delayed maturity . .p 953-963.

Caswell, H. 2000. Matrix Population Models: Construction, Analysis, and Interpretation Sinauer Association Inc Sunderland, Mass. .p 722.

Golubović, A., Arsovski, D., Tomović, L., & Bonnet, X. 2018 Is sexual brutality maladaptive under high population density? . .p 394-402.

Nikolić, S., Golubović, A., Bonnet, X., Arsovski, D., Ballouard, J.-M., Ajtić, R., Sterijovski, B., Iković, V., Vujović, A., Tomović, Lj. 2018 Why an apparently prosperous subspecies needs strict protection? The case of Testudo hermanni boettgeri from the central Balkans. .p 673-690.

Wilbur, H. M., & Morin, P. J. 1988. Life-history evolution in turtles. Academic Press London
Speybroeck, J. Beuckema, W., Bok, B., Voort, J.V.D. 2016. Field Guide to the Amphibians and Reptiles Bloomsbury Publishing Plc London . .p/.

Ljubisavljević, K., Džukić, G., Kalezić, M.L. 2011. The commercial export of the land tortoises (Testudo spp.) from the territory of the former Yugoslavia: a historical review and the impact of overharvesting on wild populations . .p 250-260.

Stubbs, D., Swingland, I.R., Hailey, A., Pulford, E. 1985 The ecology of the Mediterranean Tortoise Testudo hermanni in northern Greece: the effects of a catastrophe on population structure and density . .p/.

Gasc, J-P., Cabela, A., Crnobrnja-Isailović, J., Dolmen, D., Grossenbacher, K., Haffner, P., Lescure, J., Martens, H., Martinez-Rica, J.P., Maurin, H., Oliveira, M.L., Sofianidou, T.S., Veith, M., Zuiderwijk, A. 1997. Atlas of Amphibians and Reptiles in Europe Societas Europaea Herpetologica & Museum Nationall d’ Histoire Naturelle (IEGB/SPN). Paris. .p 496.

Ministry of Environment and Physical Planning 2019 NATIONAL biodiversity strategy and action plan : for the period 2019 – 2023 Skopje. .p 183.

Sterijovski, B. 2018 Final report for monitoring. In: Project for Exploitation of Mineral Resources Borov Dol. Maneko. Skopje . .p/.

Sterijovski, B., Tomović, L., Ajtić, R. 2014 Contribution to the knowledge of the Reptile fauna and diversity in FYR of Macedonia
Uhrin, M., Havaš, P., Minarik, M., Kodejš, K., Bugoš, I., Danko, S., Husák, T., Koleska, D., Jablonski, D. 2016. Distribution updates to amphibian and reptile fauna for the Republic of Macedonia. .p 201-220.

Bonnet, X., Golubović, A., Arsovski, D., Djordjević, S., Ballouard, J.-M., Sterijovski, B., Ajtić, R., Barbraud, C., Tomović, Lj. 2016. A prison effect in a wild population: a scarcity of females induces homosexual behaviors in males . .p 1206-1215.