НАЦИОНАЛНА ЦРВЕНА ЛИСТА НА РЕПУБЛИКА СЕВЕРНА МАКЕДОНИЈА

Полска/грчка желка

Testudo graeca

English

Common tortoise

Albanian

Breshkë

Назад кон преглед на видови
<< Претходно – Ридска/шумска желка
Мачја змија – Следно >>
Неоценет Недоволно
податоци		 Најмалку
засегнат		 Близу
засегнат		 РАНЛИВ Загрозен Критично
загрозен		 Истребен во природата Истребен
NE DD LC NT VU EN CR EW EX
Таксономија
Податоци за процената
Популација
Живеалишта и екологија
Закани
Користење и трговија
Зачувување
Библиографија

Таксономија

Научно име

Testudo graeca

Опишан од

(Bonaparte, 1835)

Синоним

Furculachelys nabeulensis Highfield, 1990; Testudo anamurensis Weissinger, 1987; Testudo antakyensis Perälä, 1996; Testudo armeniaca Chkhikvadze & Bakradze, 1991; Testudo buxtoni Boulenger, 1921; Testudo flavominimaralis Highfield & Martin, 1989 (nomen dubium; Testudo floweri Bodenheimer, 1935; Testudo graeca ssp. cyrenaica Pieh & Perälä, 2002; Testudo graeca ssp. soussensis Pieh, 2001; Testudo ibera Pallas, 1814; Testudo nikolskii Chkhikvadze & Bakradze, 1991; Testudo pallasi Chkhikvadze & Bakradze, 2002; Testudo perses Perälä, 2002; Testudo terrestris Forsskål, 1775; Testudo whitei Bennett in White, 1836; Testudo zarudnyi Nikolsky, 1896

Податоци за процената

Критериуми и категории на Црвената листа на IUCN

VU – Ранлив, A3d; B1b(i,ii,iii)+2b(i,ii,iii)

Датум на процена

Ноември 2019

Проценувач

Арсовски, Д.

Стеријовски, Б.

Прегледал

Crnobrnja-Isailović, J.

Соработници

/

Составена од

Hofman, M.P.G.

Образложение за процената

Полската желка не е така добро проучена во Северна Македонија како шумската желка. Како и да е, видот има многу поограничена дистрибуција (AOO = 1.140km2, EOO = 12576km2), а за разлика од шумската желка, македонските популации од полската желка се наоѓаат на еден од северните рабови на нивниот глобален ареал на распространетост. Ова значи дека тие веројатно живеат во неоптимални услови, особено ако се има предвид дека тие живеат во области со модифицирана медитеранска клима со силно континентално влијание (Lazarevski 1993). Личните опсервации за време на интензивните теренски истражувања покажаа дека повеќето најдени единки се во неоптимална форма – мали индивидуи, кои претрпуваат интензивно оштетување на оклопот (изгорени или скршени маргинални плочки, дупки во карапаксот и сл.), а исто така речиси без исклучок се заразени со крлежи. Овие почетни впечатоци заедно со постојаното намалување на квалитетот на живеалиштата како резултат на интензивно земјоделство и развој на инфраструктурата, најверојатно, ќе резултираат со намалување на површината на населеност на видовите. Конечно и најважно, постојното тргување, особено со диво фатените возрасни единки, може да има уништувачки ефекти врз популациите на полската желка, како што е случајот со шумската желка (Nikolić et al. 2018). Северна Македонија извезува полски желки; тие се одгледуваат во македонските фарми кои, при сегашниот недостаток на соодветна контрола, лесно можат да се користат како платформи за легално извезување на нелегално собрани единки (види дел „Користење и трговија“). Дури и во недостаток на национални податоци за животните карактеристики за видот, тој е блиско сроден вид со шумската желка, што овозможува екстраполации. Имајќи ја предвид поизразената стеновалентност на полската желка во споредба со шумската, со голема сигурност може да се предвиди намалување на популацијата од 30% во следните 100 години (како што е случајот со шумската желка). Овие наоди сугерираат категорија ранлив за полската желка. Овој вид е присутен и во соседна Грција и Бугарија и мала популација егзистира на границата со Србија, која веројатно не е одвоена од македонската популација која живее на самата граница и во внатрешноста. Присуството на видот во Албанија е сомнително (Mizsei et al. 2017). Грчките и бугарските полски желки комуницираат со македонската популација преку југоисточниот граничен опсег само по долините на реките Вардар и Струмица. Како и да е, видот е бавен и има мали територии (Rouag et al. 2017). Квалитетот на живеалиштата и термичките услови во Северна Македонија, најверојатно, ги обесхрабруваат грчките и бугарските единки да се распространат северо-источно, а освен тоа и двете соседни популации веројатно се соочуваат со закани (деградација на живеалиштата, сообраќај, итн., на пр., видот е оценет како загрозен во Бугарија [Beshkov 2015], и покрај многу поширокиот национален ареал), што оневозможува било какви регионални ефекти на спасување кои би оправдале пониска категоризација. Глобално и на ниво на европа видот е оценет како ранлив.

Популација

Моментален тренд на популацијата

Се намалува

Опис

Трендот на националната популација на полската желка не е проценет и не е познат. Како и да е, интензивната деградација на живеалиштата како и фактот дека видот е цел на легални и нелегални собирања од природа, укажуваат на намалување на трендот на популацијата и укажуваат на потенцијална тешка фрагментација или флуктуации во бројот на субпопулациите.

Живеалишта и екологија

Систем

 Копнен

Живеалишта и екологија

Многу потермофилен од шумската желка, со преференца кон отворени живеалишта со грмушеста вегетација, деградирани сукцесивни живеалишта или песочни падини, повеќе отколку кон шуми. Можат да се набљудуваат во или во близина на урбани паркови. На глобално ниво, парењето се одвива во пролет и есен, женките положуваат максимум три легла со најмногу осум јајца годишно (Speybroeck et al. 2016).

Користење и трговија

Користење и трговија

Голем број животни се одгледуваат во заробеништво од хоби и се дистрибуираат во таа заедница. Во Северна Македонија животните се одгледуваат во фарми за желки. Во моментот овој вид се одгледува во три фарми за желки во земјата. Националните CITES извештаи за увоз/извоз (https://www.speciesplus.net) на Министерството за животна средина и просторно планирање даваат информации за извезени 2150 и 850 единки во 2016, односно во 2017 година. Овие количини се помали од оние пријавени за шумската желка, но сепак истакнато е дека дури и овој вид со многу поограничена дистрибуција, а веројатно и помала бројност на популациите, е под закана и веројатно е предмет на нелегална и недокументиранa трговија. Поради необврзаноста да се обележуваат животните родени на фармите и повисоката цена за возрасни единки (> 8 години), фармерите имаат висока мотивација да ги користат своите фарми како платформи за легален извоз на нелегално собрани животни од дивината.

Закани

Закани

Главни закани се: губење на живеалиштата заради интензивирање на земјоделските активности; агрохемикалии и други влијанија од загадување; урбанизација и развој на туристичката инфраструктура; пожари; собирање за трговија како домашни миленици; генетско загадување*; смртност на патиштата и нелегална трговија. Во Северна Македонија, прекумерното собирање најверојатно е најголемата закана, особено ако признаеме дека во недостаток на строга контрола, легалните фарми за желки лесно можат да се користат како платформи за олеснет извоз на собрани единки од дивината. Сите закани наведени за овој вид се вклучени во „Листата на приоритетни закани за биолошката разновидност“ во „Стратегијата за биолошка разновидност на Република Северна Македонија со акционен план 2018-2023“ (Министерство за животна средина и просторно планирање, 2018).

Зачувување

Зачувување

Видот се наоѓа на Анекс I и II од Бернската Конвенција, Анекс II и IV од ЕУ Директивата за живеалишта и Додаток II од CITES. На национално ниво, се наоѓа на Листата на заштитени диви видови.

Зачувување

Зачувување

Sillero, N., Campos, J., Bonardi, A., Corti, C., Creemers, R., Crochet, P.-A., Crnobrnja-Isailović, J., Denoël, M., Ficetola, G.F., Gonçalves, J., Kuzmin, S., Lymberakis, P., de Pous, P., Rodríguez, A., Sindaco, R., Speybroeck, J., Toxopeus, B., Vieites, D.R., Vences, M. 2014. Updated distribution and biogeography of amphibians and reptiles of Europe. .p 1-31.

Particip .2017. ‘Strengthening the capacities for implementation of NATURA 2000’. MoEPP. Skopje . .p /.

Sterijovski, B., Tomović, L., Ajtić, R. 2014. Contribution to the knowledge of the Reptile fauna and diversity in FYR of Macedonia. .p 83–92.

Ministry of environment and physical planning. 2018. National biodiversity strategy and action plan : for the period 2018 – 2023. Ministry of environment and physical planning. Skopje. .p 183.

Speybroeck, J. Beuckema, W., Bok, B., Voort, J.V.D. 2016. Field Guide to the Amphibians and Reptiles. Bloomsbury Publishing Plc London . .p /.

Melovski, Lj., Markoski, B., Hristovski, S., Jovanovska, D., Anastasovski, V., Klincharov, S., Velevski, M., Velkovski, N., Trendafilov, A., Matevski, V., Kostadinovski, M., Karadelev, M., Levkov, Z., Kolchakovski, D. 2013. Regional division of the Republic of Macedonia for the needs of biological databases . .p 81-111.

Gasc, J-P., Cabela, A., Crnobrnja-Isailović, J., Dolmen, D., Grossenbacher, K., Haffner, P., Lescure, J., Martens, H., Martinez-Rica, J.P., Maurin, H., Oliveira, M.L., Sofianidou, T.S., Veith, M., Zuiderwijk, A. 1997. Atlas of Amphibians and Reptiles in Europe. Societas Europaea Herpetologica & Museum Nationall d’ Histoire Naturelle (IEGB/SPN). Paris. .p 496.

Joger et al. 2009. Vipera ursinii. The IUCN Red List of Threatened Species 2009 . .p /.