НАЦИОНАЛНА ЦРВЕНА ЛИСТА НА РЕПУБЛИКА СЕВЕРНА МАКЕДОНИЈА

Купеста жилавка

Neolentinus cyathiformis

English

Neolentinus cyathiformis

Albanian

/

Назад кон преглед на видови
<< Претходно – Дупчеста ѕвездичка, Биберниче
Дабова ситнопорка – Следно >>
Неоценет Недоволно
податоци		 Најмалку
засегнат		 Близу
засегнат		 РАНЛИВ Загрозен Критично
загрозен		 Истребен во природата Истребен
NE DD LC NT VU EN CR EW EX
Таксономија
Податоци за процената
Популација
Живеалишта и екологија
Закани
Користење и трговија
Зачувување
Библиографија

Таксономија

Научно име

Neolentinus cyathiformis

Опишан од

 (Schaeff.) Della Magg. &Trassin.

Синоним

/

Податоци за процената

Критериуми и категории на Црвената листа на IUCN

VU – Ранлив, D1

Датум на процена

Ноември 2020

Проценувач

Караделев, M.

Прегледал

Kost, G.

Соработници

Русевска, K.

Составена од

Miskovic, M.

Образложение за процената

Neolentinus cyathiformis е редок вид познат од четири локалитети, во сите случаи собран на јасика (Populus tremula). Сите локалитети се од крајречни шумски појаси покрај реките Треска, Вардар и Брегалница и се надвор од заштитени површини. Видот е под силен антропоген притисок, главно поради урбанизација на просторот или сеча на дрвја заради освојување земјоделски површини. Пожарите во текот на летниот период претставуваат уште една сериозна закана. Вкупниот број на документирани единки е околу 50. Сепак, тополовите заедници имаат широка распространетост во земјата, па очекуваниот број примероци би бил околу 500.

Видот е на црвените листи во неколку европски земји како  Хрватска, Чешка, Словачка, Швајцарија и Полска.

Популација

Моментален тренд на популацијата

Се намалува.

Опис

Иако видот е широко распространет во Европа, тој е несомнено редок. Се среќава поединечно или со по неколку плодни тела на сите познати локалитети, а бројот на познати плодни тела е многу мал и изнесува околу 50 примероци. Но, треба да се земе во обѕир дека крајречните шуми со тополи се широко распространети во низинските региони во земјата, па затоа очекуваниот број примероци би бил барем десетпати повеќе.

Живеалишта и екологија

Систем

Копнен (лигниколен).

Живеалишта и екологија

Во природата, габата ја населува мртвата дрвесина на листопадните дрвја, каде предизвикува кафеаво гниење. Најчесто се среќава на мртви стебла од Populus и Salix, но и на Betula pendula, Tilia, Fagus, Alnus, Malus и Fraxinus (Stefaniak & Bujakiewicz 2010). Забележана е и на стоечки, живи (гнили) стебла, што е и причината поради која се смета за веројатен паразит од страна на некои автори. Според литературни податоци N.cyathiformis се врзува строго за дрвото на листопадни шуми иако постојат податоци дека е најден и на дрво од четинари. Се смета дека видот е термофилен, којшто често се развива на паднати дрвја и на стебла изложени на сонце. Исто така е карактеристичен за низините. Се чини дека видот својот синеколошки оптимум најдобро го остварува во алувијални живеалишта со спорадични состоини од Populus alba, кои што обично нудат подобра осветленост. Габата се среќава и во паркови, како и во микро-живеалишта создадени од човекот.

Во С. Македонија, видот е забележан на стари стебла од јасика (Populus tremula). Сите податоци потекнуваат од крајречни шуми со врби и тополи, каде видот се јавува како сапроб на паднати или суви стоечки стебла од јасика, предизвикувајќи кафеаво гниење на дрвесината. Крајречните шуми со врби и тополи се развиваат во низинските делови покрај поголемите реки и потоци. Сите податоци се добиени од  височини помеѓу 100 и 300 m.

Користење и трговија

Користење и трговија

Видот не е од интерес за користење и трговија.

Закани

Закани

Влијанието се манифестира преку уништување и/или фрагментација на живеалиштето на домаќинот со оглед на тоа што видот е вообичаено врзан за еден супстрат. Директно влијание врз видот не е утврдено. Сите локалитети се надвор од границите на заштитени подрачја. Оттука, видот е под силно влијание на човекот, најчесто поради урбанизација или сеча со цел да се стекнат земјоделски површини. Заканата е изразена на различен начин и зависи од локацијата на заедницата, но и  пожарите во текот на летниот период претставуваат сериозна закана.

Зачувување

Зачувување

Зачувувањето на старите стебла од домаќинот е клучна активност за зачувување на видот. Истражувања за бројот и обемот на популацијата; толкување на статусот на видот преку продлабочено сфаќање на неговата биологија и екологија; зачувување на живеалиштата; проучување на трендовите по пат на мониторирање.

Иако видот е широко распространет во Европа, тој е несомнено редок. Ставен е на црвените листи во неколку земји, и тоа: Хрватска, Република Чешка, Словачка, Швајцарија и Полска (Holec & Beran 2006; Wojewoda & Ławrynowicz 2006; Senn-Irlet et al. 2007; Tkalčec et al. 2008).

Библиографија

Библиографија

Della Maggiora, M. 2014. Nomenclatural novelties. Index Fungorum 171:1.

Hibbett, D.S., M. Binder, J.F. Bischoff, M. Blackwell, P.F. Cannon, O.E. Eriksson, S. Huhndorf, et al. 2007. A higher-level phylogenetic classification of the Fungi. Mycological Research 111(5):509–547.

Redhead, S.A. & J.H. Ginns 1985. A reappraisal of agaric genera associated with brown rots of wood. Transactions of the Mycological Society of Japan 26(3):349–382.

Vyacheslav A. Vlasenko, Ivan V. Zmitrovich & Anastasia V. Vlasenko, 2019. Unusual monstrose form of Neolentinus cyathiformis (Gloeophyllaceae) from the Novosibirsk Region (Russia). Botanica Pacifica. A journal of plant science and conservation. DOI: 10.17581/bp.2019.08102

Stefaniak M. & Bujakiewicz, A. 2010. Ecology and Distribution of Neolentinus schaefferi (Polyporaceae) in Poland. Polish Botanical Journal 55(2): 473–482.

Holec J. & Beran M. (eds) 2006. Red list of fungi (Macromycetes) of the Czech Republic. Příroda 24: 1–282. (in Czech with English summary).

Wojewoda W. & Ławrynowicz M. 2006. Red list of macrofungi in Poland. In. Z. MIREK, K. ZARZYCKI, W. WOJEWODA & Z. SZELĄG (eds), Red list of plants and fungi in Poland, pp. 55–70. W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków

Tkalčec Z., Mešić A., Matočec N. & Kušan I. 2008. Crvena knijga gljiva Hrvatske. Ministarstvo kulture, Državni zavod za zaštitu prirode, Republika Hrvatska, Zagreb.

Senn-Irlet B., Bieri G. & Egli S. 2007. Rote Liste der gefährdeten Grosspilze der Schweiz. Umwlet-Vollzug No 0718. Hrgs. BundesamtfürUmwelt Bern und WSL Birmensdorf

Karadelev, M., Rusevska, K., Kost, G. & Mitic-Kopanja, D., 2018. Checklist of Macrofungal Species from the Phylum Basidiomycota of the Republic of Macedonia. Acta Musei Macedonici Scientiarum Naturalium, [S.l.], v. 21, n. 1, p. 23-112. Available at:

http://www.acta.musmacscinat.mk/index.php/acta/article/view/23

Pilát A. 1946. Monographie des especes européennes du genere Lentinus Fr. In: C. Kavina& A. Pilát (eds), Atlas des champignons de l’Europe. 5: 3–41. Imprimerie Josef Šefl , Beroun.

Lechner B. E. & Wright J. E. 2002. First record of Neolentinus schaefferi in the Americas. Mycotaxon 82: 281–287

Karadelev, M., Rusevska, K., 2013. Contribution to Macedonian Red List of Fungi. Proceedings of the 4th Congress of Ecologists of Macedonia with International Participation, Ohrid, 12-15 October 2012. Macedonian Ecological Society, Special issue 28: 68-73. Skopje.