НАЦИОНАЛНА ЦРВЕНА ЛИСТА НА РЕПУБЛИКА СЕВЕРНА МАКЕДОНИЈА

Јајчарка, булка, царска габа

Amanita caesarea

English

Caesar’s аmanita

Albanian

/

Назад кон преглед на видови
<< Претходно – Лимонест вргањ
Kратконога пупавка – Следно >>
Неоценет Недоволно
податоци
НАЈМАЛКУ ЗАСЕГНАТ Близу
засегнат
Ранлив Загрозен Критично
загрозен
Истребен во природата Истребен
NE DD LC NT VU EN CR EW EX
Таксономија
Податоци за процената
Популација
Живеалишта и екологија
Закани
Користење и трговија
Зачувување
Библиографија

Таксономија

Научно име

Amanita caesarea

Опишан од

(Scopoli) Persoon

Синоним

Agaricus caesareus Scop.

Податоци за процената

Критериуми и категории на Црвената листа на IUCN

LC – Најмалку засегнат

Датум на процена

ноември 2020

Проценувач

Тофиловска, С.

Прегледал

Kost, G.

Соработници

Караделев, M.

Русевска, К.

Составена од

Miskovic, M.

Образложение за процената

Amanita caesarea е ектомикоризен вид, главно со даб, а поретко со бука, питом костен и габер. Најден е на 158 локалитети во земјата, широко распространет во 50 биогеографски региони. Веројатниот вкупен број локалитети се очекува дека е околу 316, а максималниот број зрели единки се проценува дека е околу 15.800. Трендот на популацијата е стабилен бидејќи видот се развива на раб од шуми, на отворено, во сончеви изданкови шуми. Оценет е како ‘најмалку засегнат’.

Популација

Моментален тренд на популацијата

Стабилна.

Опис

Габата Amanita caesarea е утврдена како честа на потврдените наоѓалишта. Согласно со упатствата за проценка на зрели единки од Dahlberg и Mueller (2011), големината на популацијата се проценува на околу 15.800, врз основа на веројатниот вкупен број локалитети во земјата (приближно 316), проценетиот број функционални единки на секој локалитет (проценката е дека се пет), и врз основа на образецот за тоа колку зрели единки може да создаде секој репродуктивен генотип (во образецот се наведени десет). Трендот на популацијата е стабилен бидејќи видот се развива на раб од шуми, во деградирани изданкови, најчесто отворени шуми.

Живеалишта и екологија

Систем

Копнен (териколен).

Живеалишта и екологија

Во земјава, Amanita caesarea е ектомикоризен вид, главно со Quercus frainetto, Q. pubescens, Q. cerris, Q. coccifera, Q. petraea и ретко со Fagus sylvatica, Castanea sativa и Carpinus orientalis.
Поволна средина за видот се рабовите на шумите, на отворени, сончеви површини, на суви до умерено влажни почви. Овој вид габа обично создава плодни тела од средината на пролетта до средината на есента, и често се среќава за време на топли и дождливи периоди.
Јајчарката е евидентирана на 158 наоѓалишта во земјата, широко распространета во 50 биогеографски региони (Melovski et al. 2013), на надморска височина од 200 до 1.400 m. Шест од познатите локалитети се наоѓаат во националните праркови, и тоа: Галичица – еден локалитет, Пелистер – два локалитета, Маврово – три локалитета, сите во зоната на одржливо искористување. Видот се јаде, лесно е забележлив на терен, поради што бил доста баран и е често евидентиран. Сепак, соодветниот тип на живеалиште на видот е широко распространет во земјата, поради што е направена проценка на веројатен вкупен број наоѓалишта (Dahlberg and Mueller 2011). Вкупниот број на локалитети се проценува дека е двојно поголем од сегашниот број, односно 316.

Користење и трговија

Користење и трговија

Се јаде и е многу ценета габа. Ја собираат собирачите на габи, но ретко е дел од откупните пунктови за габи.

Закани

Закани

Во шумарската пракса се применува чиста сеча во дабовите шуми, како последица се создаваат голи површини и изданкови шуми (Trajkov et al. 2016). Обично овие се неповолни услови за габите со оглед на тоа што се менува природната средина и за одреден временски период може да се уништи микоризата. Сепак, Amanita caesarea расте во изданкови шуми и на отворени места во шумите, па затоа начинот на управување со шумите во земјава има создадено поволно живеалиште за распространување и развивање на видот.

Зачувување

Зачувување

Наместо чиста сеча, на местата каде што се врши сеча на шума треба да се оставаат дрвја со различна старост. Во понискиот дабов појас, не треба да се практикува пошумување со алохтони видови дрвја наместо со даб.

Библиографија

Библиографија

Dahlberg, A. and Mueller, G.M. 2011. Applying IUCN red-listing criteria for assessing and reporting on the conservation status of fungal species. Fungal Ecology 4(2): 147-162.doi:10.1016/j.funeco.2010.11.001

Fraiture, A., Otto, P., (eds). 2015. Distribution, ecology & status of 51 macromycetes in Europe. Results of the ECCF Mapping Programme. Botanic Garden Meise, Meise.

Friebes, G., Dämon, W., Michelitsch S., Pidlich-Aigner H., Krisai-Greilhuber, I., 2017. Verzeichnis und Rote Liste der Großpilze der Steiermark (Österreich). Joannea Botanik 14: 29–112.

Holec, J. & Beran, M. [eds.]. 2006). Červený seznam hub (makromycetů) České republiky [Red list of fungi macromycetes) of the Czech Republic]. Příroda, Praha, 24: 1-282.

Index Fungorum, 2020. Royal Botanic Gardens Kew and Chinese Academy of Science (the custodians). http://www.indexfungorum.org/Names/Names.asp (accessed 12.09.2020).

Ivančević, B., Matavuly, М. and Karaman, М. 2012. Fungi (mushrooms and lichens) in Serbian legislation. Biologia Serbica Vol. 34 No. 1-2: 19-35.

Kasom, G., Miličković, N., 2006. Protected species of macromycetes in the Republic of Montenegro. Institute for the Protection of Nature, Podgorica, Montenegro.

Laurent-Dargent, J. 2009. La liste rouge des champignons (macromycètes) rares ou menacés en Lorraine. Sciences pharmaceutiques. https://hal.univ-lorraine.fr/hal-01732739

Melovski, L., Markovski, B., Hristovski, S., Jovanovska, D., Anastasovski, V., Klincharov, S., Velevski, M., Velkovski, N., Trendafilov, A., Matevski, V., Kostadinovski, M., Karadelev, M., Levkov, Z. &amp; Kolchakovski, D. (2013). Regional division of the Republic of Macedonia for the needs of biological databases. Macedonian Journal of Ecology and Environment 15-2: 81-111.

Peev, D., Petrova, A.S., Anchev, M., Temniskova, D., Denchev, C.M., Ganeva, A., Gussev, C. and Vladimirov, V. (eds). 2015. Red Data Book of the Republic of Bulgaria. Vol. 1. Plants and Fungi. Sofia.

Senn-Irlet, B., Bieri, G., Egli, S., 2007. Rote Liste der gefährdeten Grosspilze der Schweiz. Umwelt-Vollzug Nr. 0718. Hrsg. Bundesamt für Umwelt, Bern, und WSL, Birmensdorf. 92 S.

Sugny, D., Beirnaert, P., Billot, A., Caillet, M. & M., Chevrolet, J.P., Galliot, L., Herbert, R., Moyne, G., 2013 – Liste rouge des champignons supérieurs de Franche-Comté. Publication commune Fédération Mycologique de l’Est, Conservatoire National Botanique de Franche-Comté et Société Botanique de Franche-Comté. LUNÉVILLE, imprimerie PARADIS, 114 p.

Tănase C., Pop A., 2005, Red List of Romanian Macrofungi Species, Bioplatform – Romanian National Platform for Biodiversity, Editura Academiei Române (ISBN 973-27-1211-2), Bucureşti: 101-107.

Tkalčec, Z., Mešić, A., Matočec, N., Kušan, I. 2008. Red book of Croatian Fungi. Ministry of Culture, State Institute for Nature Protection, Zagreb.

Trajkov, P., Nestorovski, L. and Trajanov, Z. 2016. The Republic of Macedonia. Chapter 36. In: Vidal, C. et al. (eds.): National Forest Inventories, Assessment of Wood Availability and Use. Springer International Publishing Switzerland, 842 p. DOI 10.1007/978-3-319-44015-6_36

Wojewoda, W., Ławrynowicz, M., 2006. Red list of macrofungi in Poland. Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków. 53-70 pp. https://www.grzyby.pl/czerwona-lista-skorowidz-epi.htm