НАЦИОНАЛНА ЦРВЕНА ЛИСТА НА РЕПУБЛИКА СЕВЕРНА МАКЕДОНИЈА
Црвена змијоглавка
Echium russicum
English
Red thistle
Albanian
/
| Неоценет | Недоволно податоци |
Најмалку засегнат |
Близу засегнат |
Ранлив | ЗАГРОЗЕН | Критично загрозен |
Истребен во природата | Истребен |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| NE | DD | LC | NT | VU | EN | CR | EW | EX |
Таксономија
Научно име
Echium russicum
Опишан од
J.F.Gmel.
Синоним
Echium maculatum L.
Податоци за процената
Критериуми и категории на Црвената листа на IUCN
CR – Критично загрозен, B1ac (i,ii)
Датум на процена
Ноември 2019
Проценувач
Костадиновски, М.
Прегледал
Charni, A.
Соработници
Матевски В.
Ќуштеревска, Р.
Цветкоска, Ц.
Составена од
Hofman, M.P.G.
Образложение за процената
Echium russicumе редок вид во Северна Македонија. Една локација каде е регистриран видот се наоѓа во близина на Гевгелија и е под закана заради градење патишта, пожари и газење. Втората локација е во близина на Прилеп (Козјак) и е зафатена од рударски активности. Третата локација е во Мариово и во моментот не е изложена на директни човечки активности. Идентификуваните закани предизвикуваат континуиран пад на површината на населеност со видот, квалитетот на живеалиштата и бројот на зрели единки.
Според процената на Црвената листа на ЕУ, овој вид е Најмалку засегнат (LC).
Популација
Моментален тренд на популацијата
Се намалува
Опис
Бројот на единки варира на различни локалитети (10-15 единки/100m2).
Живеалишта и екологија
Систем
Копнен
Живеалишта и екологија
Echium russicum е двогодишно или повеќегодишно растение. Може да се најде на ридски пасишта, на карпи, меѓу грмушки, покрај патишта, во деградирани шуми, помеѓу 400 и 1200 m. Претпочита подлога од варовник, но исто така расте и на силикатна подлога.
Погодни живеалишта за ова растение се пасиштата (4.4 Grassland-Temperate), но може да се јави и во грмушки (3.4 Shrubland –Temperate) (маргинална појава).
Користење и трговија
Користење и трговија
Во традиционалната медицина Echium russicum се користи за лекување рани, остеомиелитис и хемороиди. Исто така, растението се користи како лек после змиски угриз, додека лисјата се користеле во гинекологија, особено по раѓањето (Batsatsashvili et all, 2016).
Нема податоци за собирање или тргување со растението за било какви намени во С. Македонија.
Закани
Закани
Живеалиштата на E. russicum се наоѓаат во појасот на ридски пасишта, каде најголема закана е конверзијата на земјиштето – главно рударството и појава на пожари, но до одреден степен и прекумерно пасење. Заканите од рударството се видливи особено на планината Козјак кај Прилеп, каде интензивната експлоатација на мермер претставува сериозна закана за фрагментација на популацијата во тоа подрачје. Сериозноста на заканата на Козјак е посочена во некои документи на Министерството за животна средина и просторно планирање – „Зајакнување на еколошката, институционалната и финансиската одржливост на националниот систем на заштитени подрачја на Македонија“ (2009), Национална стратегија за заштита на природата (2018) итн.
Поврзано со рударството, закана е и изградбата на патишта за таа цел на Козјак, како и на шумските патишта. На пример, популацијата во близина на С. Серменин е речиси целосно уништена заради пробиениот нов шумски пат.
Пожарите често се јавуваат на територијата на Северна Македонија, особено на појасот на ридските пасишта каде расте овој вид.
Денес, прекумерното пасење не е сериозна закана. Напротив, би можело да се каже дека обновувањето на грмушестата вегетација е поголема закана. Сепак, економската стагнација на регионот може да го поттикне развојот на сточарството во блиска иднина, што може да стане закана.
Зачувување
Зачувување
Echium russicum е наведен во Анекс II (животински и растителни видови од интерес на заедницата чие зачувување бара определување на посебни подрачја за зачувување) од Директивата за живеалишта.
Статусот на IUCN Европската црвената листа на загрозени видови на овој вид е „најмалку засегнат“, а во Бугарската црвена листа е „ранлив“.
-
E. russicum во С. Македонија е редок вид. Ниту една популација од овој вид не е вклучена во заштитено подрачје, но во иднина постои можност популациите од Мариово и/или од Гевгелија да бидат вклучени во Natura 2000 подрачјата. Планината Козјак (кај Прилеп) е предложена како заштитно подрачје (Национален просторен план).