НАЦИОНАЛНА ЦРВЕНА ЛИСТА НА РЕПУБЛИКА СЕВЕРНА МАКЕДОНИЈА

Четирилисна разноротка

Marsilea quadrifolia

English

Water Shamrock, Common Water Clover

Albanian

Marsilie katërgjethëse

Назад кон преглед на видови
<< Претходно – Воденичарче
Водно оревче – Следно >>
Неоценет Недоволно
податоци		 Најмалку
засегнат		 Близу
засегнат		 Ранлив ЗАГРОЗЕН Критично
загрозен		 Истребен во природата Истребен
NE DD LC NT VU EN CR EW EX
Таксономија
Податоци за процената
Популација
Живеалишта и екологија
Закани
Користење и трговија
Зачувување
Библиографија

Таксономија

Научно име

Marsilea quadrifolia

Опишан од

L.

Синоним

/

Податоци за процената

Критериуми и категории на Црвената листа на IUCN

EN – Загрозен, A2ce

Датум на процена

Ноември 2019

Проценувач

Ќуштеревска, Р.

Прегледал

Charni, A.

Соработници

Матевски В.

Костадиновски, М.

Цветкоска, Ц.

Составена од

Hofman, M.P.G.

Образложение за процената

Според литературните податоци, во Северна Македонија биле регистрирани четири субпопулации (Новаци, Дојран, Кочани и Моноспитовско Блато). Истражувањата покажуваат дека субпопулацијата во Новаци е исчезната, додека другите три не се потврдени во спроведените теренски истражувања во последните 10 години. Следствено, околу 50% од популацијата е намалена и евидентирано е постојано намалување на ареалот на распространување, површината на населеност, квалитетот на живеалиштата и бројот на зрели единки.

Овој вид во процената на ЕУ Црвените листи е Ранлив (VU) и во Глобалната Црвена листа е Најмалку засегнат (LC).

Популација

Моментален тренд на популацијата

Се намалува

Опис

Во минатото, во Северна Македонија постоеле поволни еколошките услови за популацијата на M. quadrifolia. Во последните децении, популацијата на видот непрестанато опаѓа заради мелиорација на мочуриштата и различните земјоделски мерки во оризовите полиња.

Постои можност за огромно намалување на популацијата на овој вид во Северна Македонија. Според литературните податоци, во Северна Македонија биле регистрирани четири субпопулации (Новаци, Дојран, Кочани и Моноспитовско блато). Суб-популацијата во Новаци е исчезната, додека другите три не се потврдени во спроведените теренски истражувања во последните 10 години. Следствено, околу 50% од популацијата е намалено и бележи континуиран пад на степенот на појавување, површина на живеење, квалитетот на живеалиштата и бројот на зрели единки.

Живеалишта и екологија

Систем

Копнен, слатководен (внатрешни води)

Живеалишта и екологија

Marilea quadrifolia е повеќегодишно, полуводно до водно растение, со тенок, долг ползечки ризом. Тоа е хетероспорно растение и неговите спорокарпи се многу цврсти, влакнести, во групи од две или три на дршки близу до основата, кои се формираат кон крајот на летото. Расте во периодично влажни до поплавени места – мочуришта, периферија на мочуриштата, привремени базени, канали или ровови на мирни води, езерца и полиња со ориз. Видот е хидрофит.

Користење и трговија

Користење и трговија

Растението има антиинфламаторно, диуретично, депуративно, фебрифузно дејство и се користи за ладење. Сокот направен од лисјата има диуретично дејство и помага при намалување на температурата. Растението, исто така, се нанесува надворешно во третманот на угризи од змии и кожни повреди, вклучувајќи загнојувања.

Нема информации за користење на овој вид на територијата на Северна Македонија.

Закани

Закани

Marsilea quadrifolia се соочува со големи закани како резултат на аридизација на климата, ограничена дистрибуција на видовите, дренажа и сушење на мочуриштата, пренасочување на речните корита, проширување на мочуришта и загадување на водата. Промените во хидролошките циклуси остануваат закана.

Мелиорацијата на мочуриштето доведе до истребување на популацијата во селото Новаци.

Во последниот период, интензивните земјоделски активности, особено употребата на хербициди, на оризовите полиња (околината на Кочани и Штип) резултираа со намалување на субпопулацијата.

Зачувување

Зачувување

Овој вид е наведен на: Бернската конвенција, Директивата за живеалишта IIb, како и во Црвената листа на IUCN на повеќето земји од регионот.

Според Националната стратегија за биолошка разновидност (МЖСПП, 2004) овој вид има потреба од приоритетна конзервација. Еден од локалитетите е Моноспитово – најголемото блато во Северна Македонија, за кое заштитата е приоритетна.

Библиографија

Библиографија

Council of Europe. 1979. Convention on the Conservation of European Wildlife and Natural Habitats. European Treaty Series No. 104. Council of Europe, Strasbourg, France . .p /.

Euro+Med. 2019. Euro+Med PlantBase. Botanic Garden and Botanical Museum. Berlin-Dahlem. .p /.

EEC. 1992. The Habitats Directive – Council Directive 92/43/EEC of 21 May 1992. European Economic Community. Official Journal of the European Communities. .p 7-50.

Micevski, K. 1985. Flora na SR Makedonija MANU. Skopje, 1(1): 1-157. .p 1-157.

Brajanovska, R. i dr. 2018. Nacionalna strategija za bioloshka raznovidnost so akciski plan za periodot 2018-2023 godina. MZSPP. Skopje. .p 1-185.

Kitanov, B. 1948. Floristichni materijali od Makedonija i Bugarija. .p 215-222.

Micevski, K 1956. Prilog za zapoznavanje na florata na Makedonija I. .p 99-118.

Christenhusz, M. and Raab-Straube, E. von. 2013. Polypodiopsida . .p /.

Christenhusz, M.J.M. and Chase, M.W. 2014. Trends and concepts in fern classification. .p 571-594.

Pteridophyte Phylogeny Group (PPG I). 2016. A community-derived classification for extant lycophytes and ferns. 563–603. DOI: 10.1111/jse.12229. .p /.