НАЦИОНАЛНА ЦРВЕНА ЛИСТА НА РЕПУБЛИКА СЕВЕРНА МАКЕДОНИЈА

Белоушка

Natrix natrix

English

Grass snake

Albanian

Gjarpri ujit

Назад кон преглед на видови
<< Претходно – Змија рибарка
Гекон – Следно >>
Неоценет Недоволно
податоци		 НАЈМАЛКУ ЗАСЕГНАТ Близу
засегнат		 Ранлив Загрозен Критично
загрозен		 Истребен во природата Истребен
NE DD LC NT VU EN CR EW EX
Таксономија
Податоци за процената
Популација
Живеалишта и екологија
Закани
Користење и трговија
Зачувување
Библиографија

Таксономија

Научно име

Natrix natrix

Опишан од

(Linnaeus, 1758)

Синоним

Coluber natrix Linnaeus, 1758; Coluber persa Pallas, 1814; Coluber scutatus Pallas, 1771; Coluber torquatus Lacepede, 1789; Natrix vulgaris Laurenti, 1768; Tropidonotus ater Eichwald, 1831; Tropidonotus natrix Eichwald, 1831;

Податоци за процената

Критериуми и категории на Црвената листа на IUCN

LC – Најмалку засегнат

Датум на процена

Ноември 2019

Проценувач

Стеријовски, Б.

Арсовски, Д.

Прегледал

Crnobrnja-Isailović, J.

Соработници

/

Составена од

Hofman, M.P.G.

Образложение за процената

Белоушката е широко распространета во Северна Македонија, хоризонтално и вертикално. Дистрибуцијата, сепак, е ограничена во голема мера од присуството на водни тела каде/во чија близина често лови, објаснувајќи ја релативно помалата површина на населеност (AOO; 1176km2). Заканите со кои се соочуваат слатководните системи, исто така ја загрозуваат и белоушката, до одреден степен, но заради големата распространетост, нејзината популација се чини дека не е фрагментирана и добро се справува. Покрај тоа, оваа змија е присутна во сите соседни земји и лесно може да има корист од регионалните ефекти за спасување од соседни популации. Имајќи го предвид сето ова, видот е симнат од потенцијалниот статус ранлив според ограничениот АОО, до најмалку засегнат. Исто е проценет и на глобално и европско ниво.

Популација

Моментален тренд на популацијата

Се намалува

Опис

Во Северна Македонија, големината на популацијата не е точно утврдена. Онаму каде е присутен видот, прилично е чест, но деградацијата и уништувањето на живеалиштата веројатно предизвикува намалување на популацијата.

Живеалишта и екологија

Систем

Копнен, слатководен (= копнени води)

Живеалишта и екологија

Ги населува сите видови влажни живеалишта – бари, езера, реки, потоци, мочуришта и канали, но и отворени шумски површини, пасишта и градини (Speybroeck et al. 2016). И дневно- и ноќно-активен, честопати се храни со водоземци, но исто така плен му се риби, гуштери, птици и мали глодари (Luiseli et al. 2005). Мажјаците созреваат при вкупна должина од 45 cm, а женките со вкупна должина од 60 cm. Парењето е во пролет, а женките положува околу 30 јајца, две до пет недели подоцна (Speybroeck et al. 2016).

Користење и трговија

Користење и трговија

Понекогаш единки се одгледуваат во заробеништво од хоби и се дистрибуираат во таа заедница. Еден примерок е забележан изложен во продавница за миленици во Скопје.

Закани

Закани

Заканите што влијаат на неговиот главен извор на храна (т.е. водоземци; Luiselli et al. 2005), исто така, се закана и за самиот вид. Првенствено, уништувањето на живеалиштата преку искористување на вода за наводнување и со изградба на мали хидроцентрали на мали реки во планинските предели на Северна Македонија претставуваат директни закани. Бидејќи белоушките го поминуваат поголемиот дел од своето време во и околу вода, загадувањето со хранливи материи и хемикалии на водните системи може индиректно да влијае на овој вид преку нивниот извор на храна. Како што е случајот со сите видови змии во Северна Македонија и овој вид честопати го гонат луѓето, но не толку интензивно како и останатите змии. Покрај тоа, овој вид е често и жртва на патиштата и возилата, особено во пролет.

Зачувување

Зачувување

Видот се наоѓа на Анекс II од Бернската Конвенција и Анекс IV од ЕУ Директивата за живеалишта. Национално, не е на листата на заштитени диви видови. Националните активности за „спречување на загуба, деградација и фрагментација на природните живеалишта од национално и меѓународно значење“ им дава приоритет на следните активности (Национална стратегија за биолошка разновидност со акциски план, 2018):

o 10.4 Заштита и ревитализација на блатните/водните живеалишта и крајречни живеалишта

o 10.4.1 Идентификација на најзагрозените низински блатни/водни живеалишта и изработка на акциски планови за нивно зачувување

o 10.4.2 Идентификација на најзагрозените планински блатни/водни живеалишта и изработка на акциски планови за нивно зачувување,

o 10.4.3 Изработка на план и спроведување активности за спречување на деградација на блатните и водните живеалишта, особено од интензивирање на земјоделски активности, водоснабдување, наводнување, порибување и други активности на стопанските сектори

o 10.4.4 Спроведување на пилот-мерки за ревитализација на блатните живеалишта

Библиографија

Библиографија

Sillero, N., Campos, J., Bonardi, A., Corti, C., Creemers, R., Crochet, P.-A., Crnobrnja-Isailović, J., Denoël, M., Ficetola, G.F., Gonçalves, J., Kuzmin, S., Lymberakis, P., de Pous, P., Rodríguez, A., Sindaco, R., Speybroeck, J., Toxopeus, B., Vieites, D.R., Vences, M. 2014. Updated distribution and biogeography of amphibians and reptiles of Europe. .p 1-31.

Micevski, B. 2015. Report of Biodiversity conditions of amphibians and reptiles of Ograzden Mt. 2014-2015 . Skopje . .p/.

Uzunova, D., Kitanova, D., Spirovska, M., Hristovski, S .2015. Integral Report for the Project implementation. Final report of the project “Ecological data gap analysis and ecological sensitivity map development for the Bregalnica river watershed”. Skopje . .p/.

Sterijovski, B. 2018. Final report for monitoring. Maneko. Skopje . .p/.

Pharmachem .2018. The Study on Biological Diversity in the Area of Sasa Mine – Makedonska Kamenica. Pharmachem Skopje. Skopje. .p/.

Sterijovski, B., Tomović, L., Ajtić, R. 2014. Contribution to the knowledge of the Reptile fauna and diversity in FYR of Macedonia. .p 83–92.

Uhrin et al. 2016. Distribution updates to amphibian and reptile fauna for the Republic of Macedonia. .p 201-220.

Ministry of environment and physical planning. 2018. National biodiversity strategy and action plan : for the period 2018 – 2023 Ministry of environment and physical planning .Skopje . .p 183.

Speybroeck, J. Beuckema, W., Bok, B., Voort, J.V.D. 2016. Field Guide to the Amphibians and Reptiles. Bloomsbury Publishing Plc London . .p/.

Gasc, J-P., Cabela, A., Crnobrnja-Isailović, J., Dolmen, D., Grossenbacher, K., Haffner, P., Lescure, J., Martens, H., Martinez-Rica, J.P., Maurin, H., Oliveira, M.L., Sofianidou, T.S., Veith, M., Zuiderwijk, A. 1997. Atlas of Amphibians and Reptiles in Europe. Societas Europaea Herpetologica & Museum Nationall d’ Histoire Naturelle (IEGB/SPN) .Paris. .p 496.

Luiselli, L., Filippi, E., Capula, M. 2005. Geographic variation in diet composition of the Grass Snake (Natrix natrix) along the mainland and an island of Italu: the effects of habitat type and interference with potential competitors. .p 221-230.