LISTA E KUQE KOMBËTARE NË MAQEDONINË E VERIUT

Aldrovanda vesiculosa

Aldrovanda vesiculosa

Македонски

Воденичарче

English

Waterwheel, Common Aldrovanda

Përsëri në përmbledhjen e specieve
<< I mëparshëm – Lycopodium clavatum-al
Marsilie katërgjethëse – Në vijim >>
Nuk është i
vlerësuar
Të dhëna të
pamjaftueshme
Më pak i
rrezikuar
Afër
rrezikimit
I prekshëm I rrezikuar KRITIKISHT I

RREZIKUAR

I zhdukur në
natyrën e egër
I zhdukur
NE DD LC NT VU EN CR EW EX
Taksonomia
Informacioni i vlerësimit
Popullata
Habitatet dhe ekologjia
Kërcënimet
Përdorimi dhe tregtia
Ruajtja
Bibliography

Taksonomia

Emër shkencor

Aldrovanda vesiculosa

Autoritet

L.

Sinonimet

Aldrovanda generalis E.H.L. Krause; Aldrovanda verticillata Roxb.; Drosera Aldrovanda F. Muell. [Illegitimate]

Informacioni i vlerësimit

IUCN Red List Category and Criteria

CR – Kritikisht i rrezikua, B1ac(i,ii)

Data e vlerësimit

Nëntor 2019

Vlerësuesi(t)

Talevska, M.

Rishikuesi(t)

Charni, A.

Kontribuesi(t)

Matevski, V.

Cvetkoska, C.

Lehtësuesit/Hartuesit

Hofman, M.P.G.

Arsyetimi i vlersimit

Ulja e vazhdueshme e nivelit të ujit në Liqenin e Prespës ndër vite dhe ndikimet njerëzore (rrjedhja bujqësore dhe depozitimi i mbeturinave të ngurta në liqen, së bashku me ndotjen nga mbeturinat shtëpiake, nxjerrja e ujit dhe efektet e peshkimit) kanë ndikuar negativisht në popullatën e Aldrovanda vesiculosa.
Të dhënat që tregojnë për luhatjen e EOO dhe AOO. Aldrovanda vesiculosa ka një shpërndarje shumë të kufizuar përgjatë vijës bregdetare të Liqenit të Prespës, është e pranishme në një lokacion të vetëm.
Popullata nuk është e lidhur me popullatën në vendin fqinj (Shqipëri) dhe kjo është arsyeja pse vlerësimi kombëtar nuk varet nga vlerësimi rajonal.
Aldrovnda vesiculosa sipas vlerësimit aktual të Listës së Kuqe Evropiane është me mungesë të dhënash (MDH) ‘Data Deficient’ (DD), sipas vlerësimit global së kategorisë dhe kritereve të listës së kuqe të IUCN (ver. 3.1) është e rrezikuar B2ab (iii, v) dhe Statusi Mesdhetar është VU D2.

Popullata

Trendi i popullatës aktuale

I panjohur

Përshkrim

Popullata e Aldrovanda vesiculosa në territorin e Maqedonisë së Veriut ka shpërndarje shumë të kufizuar përgjatë vijës bregdetare të Liqenit të Prespës (midis Ezeranit dhe Dolno Perovo).

Të dhënat nga punime të ndryshme shkencore (Micevski, 1969; Talevska et al. 2009, Jovanovska et al. 2017) gjatë periudhës midis 1969 dhe 2019 duke vënë në dukje luhatjen e popullatës së kësaj specie. Arsyeja e vetme është lëkundja afatgjatë e nivelit të ujit.

Gjatë hetimit të punës në terren për vlerësimin e Listës së Kuqe të IUCN, speciet nuk janë regjistruar. Arsyeja është luhatja afatgjate e ujit në Liqenin e Prespës.

Habitatet dhe ekologjia

Sistemet

/

Habitatet dhe ekologjia

Aldrovanda vesiculosa është specia e vetme ekzistuese e gjinisë Aldrovanda të familjes Droseraceae. Është bimë pluskuese ujore, pa rrënjë, mishngrënëse, bimë zhytëse vaskulare.

Lloji rritet në zonat e brigjeve liqenore, përrenj dhe ligatina. Preferon ujë të qëndrueshëm të pastër, të cekët dhe të ngrohtë me dritë të fortë, nivele të ulëta ushqyese dhe një pH pakës acidike (rreth 6).

Ai pluskon pranë sipërfaqes së ujit shpesh të përzier me popullatën helofite (p.sh. Phragmites, Typha, Carex spp.), ku këto bimë mund të luajnë rol në zvogëlimin e energjisë së ujit (valët, rryma) dhe/ose në zvogëlimin e sasisë së dritës burimore. Sezoni i rritjes shtrihet nga fillimi i mesit të pranverës deri në fillim të vjeshtës. Lloji është i përhapur kryesisht përmes lëvizjes së shpendëve të ujit: bimët që ngjiten në këmbët e një shpendi transportohen në destinacionin tjetër ujor në rrugën e shpendëve.

Në Liqenin e Prespës, paraqitet në zona me ujë të cekët midis liqenit dhe kallamishteve, kryesisht përgjatë pasazheve të braktisura të anijeve midis kallamishteve, të përdorura më parë nga peshkatarët, gjithnjë afër prurjeve nga rrjedhjet. Në këto zona, ajo shfaqet së bashku me specie siç janë Hydrocharis morsus-ranae dhe Salvinia natans, si dhe Najas marina, Lemna minor, Utricularia australis, Ceratophyllum demersum, Myriophyllum spicatum dhe Potamogeton perfoliatus. Është më e bollshme ku bimësia mbetet e hapur, duke u rralluar kur komuniteti i bimëve bëhet i mbyllur ose i dendur.

Përdorimi dhe tregtia

Përdorimi dhe tregtia

Bima zakonisht mbillet në akuariume dhe kopshte uji. Është e aftë të rritet jashtëzakonisht shpejtë në kushte optimale.

Ka një tregti të kufizuar me këtë specie, kryesisht në Evropë.

Asnjë rast nuk dihet për përdorimin e kësaj specie në territorin e Maqedonisë Veriore (kultivimi, dhe/ose tregtia).

Kërcënimet

Kërcënimet

Kjo specie bimore është jo tolerante ndaj degradimit të habitatit kryesisht për shkak të ndotjes, dhe ndryshimeve të përbërjes së ujit. Meqenëse kërkesat ekologjike të bimës janë shumë të rrepta, është shumë e ndjeshme dhe është një nga bimët e para që zhduket. Kjo ndjeshmëri ekstreme është e pritshme për një bimë që shpërndahet në buzë të habitatit të saj.

Në territorin e Maqedonisë Veriore, ulja e vazhdueshme e nivelit të ujit në Liqenin e Prespës ndër vite dhe ndikimet njerëzore kanë ndikuar negativisht në gjendjen e popullatës së Aldrovanda vesiculosa. Është vërejtur se speciet kryesisht kërcënohen nga shterje bujqësore të ujit dhe hedhja e mbeturinave të ngurta në liqen, së bashku me ndotjen nga mbeturinat shtëpiake, nxjerrjen e ujit (duke pompuar) dhe peshkimin (në pjesët e cekëta të liqenit dhe në rripin e kallamishteve).

Ruajtja

Ruajtja

Popullatat natyrore të Aldrovanda vesiculosa janë të rralla në Evropë, dhe shpërndarja në Ballkan është e kufizuar në disa lokalitete.

Është përfshirë në Aneksin 2 të Direktivës për Habitat të Bashkimit Evropian (1997), që kërkon krijimin e zonave të përcaktuara të mbrojtura, dhe në Aneksin 1 të Konventës së Bernës si një specie që kërkon masa specifike të ruajtjes së habitatit.

Edhe pse është vlerësuar si e rrezikuar në të gjithë Evropën që nga viti 1982 (Njësia për Bimë të Rrezikuara 1982), në Listën e Kuqe Evropiane speciet janë renditur si të Dhëna të Mangëta, ndërsa sipas vlerësimit global në Listën e Kuqe të IUCN është e Rrezikuar B2ab (iii, v).

Në Bullgari, speciet janë renditur si të Rrezikuara në mënyrë kritike dhe mbrohen sipas Aktit të Diversitetit Biologjik (2007),

Është e Rrezikuar në mënyrë kritike dhe mbrohet rreptësisht në Serbi dhe Mal të Zi, nën Listën e Kuqe Preliminare të Florës së Serbisë dhe Malit të Zi (2011),

Është e Rrezikuar në mënyrë kritike në Rumani, dhe e përfshirë në Direktivën nacionale të habitatit të Librit të Kuq (2009),

Është e Rrezikuar në mënyrë kritike dhe e përfshirë në Librin e të Dhënave të Kuqe të Rusisë (1992),

Është e Rrezikuar në mënyrë kritike dhe përfshirë në Librin e Kuq të të Dhënave të Sllovakisë (1992),

Është e Rrezikuar në mënyrë kritike dhe mbrohen zyrtarisht në Ukrainë (2011),

Është e Rrezikuar në mënyrë kritike në Poloni, dhe e përfshirë në Librin e Kuq të Bimëve të Polonisë (2006), dhe

përfshirë në Librin e Kuq të të Dhënave të Lituanisë nën kategorinë zero si specie e zhdukur, në pritje të rishikimit të specieve të Rrezikuara në mënyrë kritike (2003).

Në Kroaci, speciet tashmë janë vendosur në Listën e Kuqe të Kroacisë dhe sipas kritereve të IUCN kanë status rajonal – Mungesë e të dhënave.

Është shpallur si specie e zhdukur e florës Çeke, Gjermane, Franceze dhe Italiane.

Gjithashtu, bima është shënuar në planet e menaxhimit për ligatinat e ndryshme të kërcënuara në të gjithë Evropën. Një numër i popullatës së tyre ndodhet brenda kufijve të zonave të rezervuara për qëllime konservimi.

Tokat e menaxhuara dhe të mbrojtura për popullatën e gjerë të specieve gjenden në Rezervatin e Natyrës të Menaxhuar nga Srebarna dhe kohët e fundit të listuara në Ramsar në Kompleksin Dragoman Marsh (Bullgari), Rezervatin e Veçantë të Natyrës Zasavica (Serbi), dhe shtete të tjera (Poloni, Kazakistan).

Bibliografia

Bibliografia

Talevska, M., Petrovic, D., Milosevic, D., Talevski, T., Maric, D. and Talevska, A. 2009. Biodiversity of macrophyte vegetation from Lake Prespa, Lake Ohrid and Lake Skadar. .p 931-935.
Jovanovska, D., Mladenova, M., Minova, E., Melovska, N., Melovski Ljupco. 2017. Rediscovery of Aldrovanda vesiculosa L. and new data on its distribution in the Republic of Macedonia. .p 31-40.
Breckpot Ch. 1997. Aldrovanda vesiculosa: Description, Distribution, Ecology and Cultivation. .p 73–82.
Čado, I 1971 Some physiographic and hydrological characteristics of the coastal zones of Lake Ohrid and Lake Prespa. .p 1-86.
Petkov S. 1910. La flore aquatique et algologique de la Macédoine du Sud-Ouest. Plovdiv. .p 195.
Micevski, B. 2003. Inventory of Macedonian wetlands (as natural resources) . Skopje. .p 72.
Micevski K. 1998. Flora na Republika Makedonija. MANU. Skopje, 1(4): 778-1114. .p 778-1114.
Micevski, K. 1982. Florata i vegetacijata na SR Makedonija i problemot na nivnata zashtita . .p 77-92.
Linn. 1753. .p 223.